-
1 әдеп
вежливость, приличие, учтивость; такт -
2 Банк инновациялары
Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.
Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.
Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.
Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.
Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.
Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт:
- жеке-дара;
- единичный;
- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.
- массовый.
Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.
Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.
Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.
Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.
Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.
Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.
Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.
Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт может быть в форме:
- мүлік;
- имущества;
- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.
- имущественного права.
Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.
Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.
Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.
Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.
Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:
Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:
- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;
- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;
- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;
- методы планирования финансовых показателей;
- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;
- методология составления финансовых планов разных видов;
- қаржы талдауының тәсілдері;
- приемы финансового анализа;
- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;
- формы организации финансовой работы в банке;
- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.
- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.
Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:
Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:
- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;
- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;
- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;
- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);
- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.
- является основой механизма анализа и планирования инновации.
На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?
Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:
Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;
- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;
- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;
- исследование продолжительности жизни банковской инновации;
- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);
- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);
- баға саясаты;
- политику цен;
- жарнама;
- рекламу;
- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;
- мероприятия по продвижению банковской инновации;
- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;
- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;
- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).
- диффузию банковской инновации.
Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:
Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:
- жаңа банк өнімін әзірлеу;
- разработка нового банковского продукта;
- нарыққа шығу;
- выход на рынок;
- нарықтың дамуы;
- развитие рынка;
- нарықтың тұрақтануы;
- стабилизация рынка;
- нарықтың өрлеуі;
- уменьшение рынка;
- нарықтың азаюы;
- подъем рынка;
- нарықтың құлдырауы.
- падение рынка.
Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.
Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.
Своп:
Своп подразделяется на:
- валюталық;
- валютный;
- пайыздық;
- процентный;
- валюталық-пайыздық;
- валютно-процентный;
- нөл купондық своп болып бөлінеді.
- своп с нулевым купоном.
Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.
Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).
Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.
Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.
Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.
Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.
Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.
Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.
НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.
Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.
Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.
Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.
В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?
Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.
Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.
-
3 Банк инновациялары
Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.
Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.
Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.
Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.
Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.
Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт:
- жеке-дара;
- единичный;
- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.
- массовый.
Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.
Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.
Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.
Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.
Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.
Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.
Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.
Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт может быть в форме:
- мүлік;
- имущества;
- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.
- имущественного права.
Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.
Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.
Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.
Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.
Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:
Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:
- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;
- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;
- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;
- методы планирования финансовых показателей;
- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;
- методология составления финансовых планов разных видов;
- қаржы талдауының тәсілдері;
- приемы финансового анализа;
- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;
- формы организации финансовой работы в банке;
- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.
- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.
Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:
Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:
- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;
- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;
- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;
- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);
- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.
- является основой механизма анализа и планирования инновации.
На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?
Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:
Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;
- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;
- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;
- исследование продолжительности жизни банковской инновации;
- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);
- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);
- баға саясаты;
- политику цен;
- жарнама;
- рекламу;
- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;
- мероприятия по продвижению банковской инновации;
- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;
- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;
- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).
- диффузию банковской инновации.
Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:
Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:
- жаңа банк өнімін әзірлеу;
- разработка нового банковского продукта;
- нарыққа шығу;
- выход на рынок;
- нарықтың дамуы;
- развитие рынка;
- нарықтың тұрақтануы;
- стабилизация рынка;
- нарықтың өрлеуі;
- уменьшение рынка;
- нарықтың азаюы;
- подъем рынка;
- нарықтың құлдырауы.
- падение рынка.
Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.
Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.
Своп:
Своп подразделяется на:
- валюталық;
- валютный;
- пайыздық;
- процентный;
- валюталық-пайыздық;
- валютно-процентный;
- нөл купондық своп болып бөлінеді.
- своп с нулевым купоном.
Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.
Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).
Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.
Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.
Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.
Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.
Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.
Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.
НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.
Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.
Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.
Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.
В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?
Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.
Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк инновациялары
-
4 Жалпы мәселелер
Қанекей, төлем тәртібін талқылауға көшейік.
Давайте перейдем к обсуждению порядка платежей.
Иә, әрине. Біз төлемдердің жалпы көлемін, олар бойынша кестелер мен басқа да мәселелерді талқылауымыз керек.
Да, конечно. Нам следует обсудить общие объемы платежей, графики по ним и другие вопросы.
Төлем төлеу жеңілдіктерін, валюталарын, жері мен нысандарын ұмытуға болмайды.
Нельзя забывать о льготах, валюте, месте и формах оплаты.
Төлем төлеу кезінде оның көлемінің маңызы зор.
При платежах первостепенное значение имеют их объемы.
Келісімшарттың толық құнында...
Полная стоимость контракта включает в себя...
- өнімнің өзіндік құны қамтылады.
- себестоимость продукции.
Иә, мен сізбен келісемін.
Да, я согласен с вами.
Біздің келісімшартқа көшейік.
Перейдем к нашему контракту.
Сіз бізге 50 000 теңге мөлшерінде... жеткіздіңіздер.
Вы поставили нам... на сумму 50 000 тенге.
- жабдық
Барлық... 15000 теңге болады.
Все... составляют около 15000 тенге.
Біз... ұсынылған құжаттарға сәйкес есептедік.
Исчисление... мы произвели соответственно представленным документам.
- издержек
- пайданы
- прибыли
- убытков
- бағаны
- цен
Сондай-ақ біз... үшін жұмсалған шығындарды да сіздің есепке жатқызамыз.
За ваш счет мы относим также расходы за...
- приглашение докладчиков.
Бағаламада барлық баға көрсетілді және келісілген басқа құжаттарда ескерілді.
Все цены указаны в прейскурантах и отражены в других согласованных документах.
Біз сізге 150 000 теңге мөлшерінде шот ұсынамыз.
Мы выставляем вам счета на сумму 150 000 тенге.
Міне, мысалы, мына тауар үшін сізге 50 000 теңге мөлшерінде шот жазылды.
Вот, например, за этот товар вам выписан счет на сумму 50 000 тенге.
Міне басқа шоттар.
А вот другие счета.
Біз оларды... үшін төлеуге ұсындық.
Мы представили их к оплате за...
- жеткізу
- доставку
- тауарлар
- товары
- буып-түю
- упаковку
- сақтау
- хранение.
Бірақ біз мұндай есептесуді ешқашан да қолданбаймыз. Біз айлық төлемдердің мөлшері тек орындалған жұмыстардың көлемімен айқындалуға тиіс деп есептейміз.
Но мы никогда не применяем подобных расчетов. Мы считаем, что размеры месячных платежей должны определяться только объемом выполненных работ.
Еш нәрсе істей алмайсыз. Үстеме шығындарды шегеріп тастағанда, келісімшарттың жалпы сомасы 150 000 теңге болады. Ал келісімшартқа сіз қол қойғансыз, біз оларды сақтауға тиіспіз.
Ничего не поделаешь. За вычетом накладных расходов общая стоимость контракта составляет 150 000 тенге. А контракт подписан вами, и мы должны его соблюдать.
Есеп айырысу... жүргізіле ме?
Будет ли производиться расчет...?
Біз... келеді.
Мы хотели бы...
- уплатить наличными.
Егер қолыңызда нақты ақшаңыз болса, ал төлемнің жалпы мөлшері көп емес қой, онда фирманың кассасына төлеуіңізге болады.
Если вы располагаете наличными, а общая сумма платежа невелика, то вы можете уплатить в кассу фирмы.
Әйтпесе есеп айырысу банк арқылы қолма-қол ақшасыз тәсілмен жүргізіледі.
В противном случае расчет производится через банк безналичным способом.
Біз сізге... ұсынамыз.
Мы предлагаем вам...
- открыть счет в банке.
Бізді... қанағаттандырады.
Нас вполне устраивает оплата...
- с кредитного счета.
Біз... төлеуді қолданып жүрміз.
Мы практикуем оплату в...
- местной валюте.
Сіздер өздеріңіздің сауда серіктестеріңізбен есеп айырысуды... жүргізесіздер ме?
Производите ли вы расчеты со своими торговыми партнерами в... ?
- долларах
- маркамен
- марках
- теңгемен
- тенге
- рубльмен
- рублях
- франкпен
- франках
- экюмен
- экю
- еуромен
- евро
- иенамен
- иена
Валюталық ауытқулар мәселелері ерекше қарауды талап етеді.
Особого рассмотрения требуют вопросы валютных колебаний.
Валюталық шығасының алдын алу үшін бізде түрлі ескертпелер бар.
Для предотвращения валютных потерь у нас есть различные оговорки.
Мына құжаттармен танысыңыз.
Познакомьтесь с этими документами.
Бізде бұл жөнінен ешқандай шектеу жоқ.
У нас в этом отношении нет никаких ограничений.
Алтынмен өтелуі... болады.
Золотое покрытие составляет...
-
5 Міндеттерді серіктестер арасында бөлісу
Біз сіздерден машиналар мен жабдықты көп мөлшерде сатып аламыз, олар біліктілікпен құрастыруды және техникалық қызмет көрсетілуін талап етеді.
Мы закупаем у вас большое количество машин и оборудования, которое требует квалифицированного монтажа и технического обслуживания.
Бұл үшін біз бірнеше тұрақты және көшпелі шеберханаларды, сондай-ақ техникалық қызмет көрсету базасын жабдықтаймыз.
Для этого мы оборудуем несколько постоянных и передвижных мастерских, а также базу технического обслуживания.
Өз тарапымыздан біз сіздерден, сатушы ретінде, мынадай міндеттемелерді мойынға алуларыңызды сұраймыз, олар:
Со своей стороны мы просим вас, как продавца, взять на себя следующие обязательства:
- пайдалануға дайындап, іске қосу
- пайдалануға қосу кезінде және одан кейінгі уақытта техникалық ақыл-кеңестер беру
- технические консультации во время ввода в эксплуатацию и в последующее время
- пайда болған ақауларды жою және ақаулы бөлшектерді ауыстыру.
- устранение возникших дефектов и замену дефектных деталей.
Сіздің айтқандарыңыздың көбісін біз әбден қолайлы деп санаймыз. Бірақ мұның бәрі әлі талқылап, нақтылай түсуді талап етеді.
Многое из сказанного вами мы считаем вполне приемлемым. Но все это требует еще обсуждения и уточнения.
Ал қазір барлық жұмыстарды жүргізу үшін жұмсалатын шығындардың бөлінуін талқылайық.
А сейчас обсудим распределение расходов для проведения всех работ.
Біз осындай бөлудің жобасын дайындадық. Біз, міне, нені ұсынамыз.
Мы подготовили проект такого распределения. Вот, что мы предлагаем.
Сатып алушы...
Покупатель несет...
- шеберханалар мен техникалық қызмет көрсету базаларына арналған үй-жайларды жалдау немесе салу шығындарын
- расходы по аренде или строительству помещений для мастерских и баз технического обслуживания
- шеберханалар мен техникалық қызмет көрсету базаларын қажетті құралсаймандармен және жабдықпен жарақтандыру, қосалқы бөлшектермен қамсыздандыру және жабдықтау шығындарын
- расходы по оснащению мастерских и баз технического обслуживания необходимым инвентарем и оборудованием, по содержанию и снабжению запасными частями
- шеберханалардың қызмет көрсетуші қызметкерлеріне ақы төлеу және қосалқы бөлшектерді сақтау шығындарын
- расходы по оплате обслуживающего персонала мастерских и за хранение запчастей
- егер сатып алушы елінде оқытылса, техникалық қызмет көрсету ұйымдарының мамандарын оқыту шығындары көтереді.
- расходы по обучению специалистов организаций технического обслуживания, если обучение проводится в его стране.
Сатушы...
Продавец несет расходы, связанные...
- техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру жөнінде ақыл-кеңес беру үшін сатушы мамандарының сатып алушы еліне іссапармен жіберілуіне
- с командированием специалистов продавца в страну покупателя для консультаций по организации технического обслуживания
- техникалық құжаттаманы сатып алушыға табыстауға байланысты шығындарды көтереді.
- с передачей технической документации покупателю.
Казахско-русский экономический словарь > Міндеттерді серіктестер арасында бөлісу
-
6 кассалық операциялар
Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.
Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.
Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?
Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?
Бұл салада банкілер “Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы” ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.
В этой сфере банки руководствуются Законом РК “О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан”, а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.
Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.
По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.
Қолма-қол ақша:
Наличные деньги могут сдаваться:
- банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;
- в дневные и вечерние кассы банков;
- инкассаторларға;
- инкассаторам;
- кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;
- в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;
- жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.
- предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.
Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.
Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.
Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.
Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.
Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:
Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:
- егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;
- при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);
- қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.
- при наступлении сроков выплаты средств.
Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.
Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.
Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.
Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.
Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.
Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.
Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?
На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?
Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.
Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.
Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.
При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.
Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.
Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.
Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?
Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?
Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.
Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.
* * *кассовые операции (қолма-қол ақшаны қабылдау, сақтау, беру түріндегі материалдық-техникалық рәсімдердің жиынтығы, кәсіпорындар, банкілер жеке және заңи тұлғалармен қолма-қол ақшалай қаражат алыс-берісін жүзеге асыруы)Казахско-русский экономический словарь > кассалық операциялар
-
7 Коммерциялық банкінің пассив операциялары
Коммерциялық банкінің ресурстары меншікті және тартылынды қаражаттың есебінен құралады. Банкінің меншікті ресурстарына мыналар жатады:
Ресурсы коммерческого банка формируются за счет собственных и привлеченных средств. К собственным ресурсам банка относятся:
- жарғылық капитал;
- уставный капитал;
- сақтық және арнаулы қорлар;
- резервный и специальные фонды;
- міндетті сақтық қорлар;
- обязательные резервы;
- сақтандыру сақтық қорлары;
- страховые резервы;
- бөлінбеген пайда.
- нераспределенная прибыль.
Жарғылық капитал қатысушылардың меншікті қаражаты есебінен құралады және банкінің өтемпаздығы үшін жұмсалады. Жарғылық капиталдың ең аз мөлшерін уәкілетті орган айқындайды.
Уставный капитал формируется за счет собственных средств участников и служит для ликвидности банка. Минимальный размер уставного капитала определяется уполномоченным органом.
Банкінің сақтық қоры пайдадан аударылатын қаражат есебінен құралады және банкінің негізгі қызметі кезінде шеккен залалды жабу үшін қызмет етеді. Қордың ең аз шамасы жарғылық капитал шамасының 15%-ын құрайды.
Резервный фонд банка формируется за счет отчислений от прибыли и служит для покрытия убытков, возникающих при основной деятельности банка. Минимальная величина фонда составляет 15% от величины уставного капитала.
Арнаулы қорлар:
Специальные фонды формируются для:
- экономикалық ынталандыру;
- экономического стимулирования;
- негізгі қорлардың тозуы;
- износа основных фондов;
- өндірістік мақсат үшін құралады.
- производственного назначения.
Міндетті сақтық қорлар несие бойынша және бағалы қағаздармен жасалатын операциялардан болатын ықтимал шығасыны жабу үшін құралады.
Обязательные резервы формируются для покрытия возможных потерь по ссудам и от операций с ценными бумагами.
Сақтандыру сақтық қорлары бағалы қағаздарға салынған салымдардың ықтимал құнсыздануы мен берілген несие бойынша шығасыны қамтамасыз ету үшін құрылады.
Страховые резервы создаются под возможное обесценение вложений в ценные бумаги и потери по выданным кредитам.
Бөлінбейтін пайданы пайданың бюджетке төленетін төлемдерден, сақтық капиталға, арнаулы қорларға аударымдардан, дивиденд төлегеннен кейін қалған бөлігі құрайды.
Часть прибыли, остающаяся после платежей в бюджет, отчислений в резервный капитал, специальные фонды и выплаты дивидендов формируют нераспределенную прибыль.
Тартылынды қаражат мынадай банк операциялары арқылы құралады:
Привлеченные средства формируются посредством следующих банковских операций:
- басқа заңды тұлғалардан алынған несие мен қарызды тарту;
- привлечение кредитов и займов, полученных от других юридических лиц;
- депозиттік операциялар.
- депозитные операции.
Депозиттік операциялар деп заңды және жеке тұлғалардың ақшалай қаражатын банкілердің белгілі бір мерзімге не талап етілмелі салымға тарту жөніндегі операцияларын айтады.
Депозитными называют операции банков по привлечению денежных средств юридических и физических лиц во вклады на определенный срок либо до востребования.
Депозиттік операциялардың объектісі – депозиттер — депозиттік операциялардың субъектілері банкіге салатын және банк операцияларын жүзеге асырудың қолданыстағы тәртібіне орай банкіде белгілі бір уақытқа сақталатын ақшалай қаражат сомасы.
Объектом депозитных операций являются депозиты — суммы денежных средств, которые субъекты депозитных операций вносят в банк и, которые на определенное время оседают на счетах в банке в силу действующего порядка осуществления банковских операций.
Депозиттер үш топқа бөлінеді:
Депозиты подразделяются на три группы:
- мерзімдік депозиттер;
- срочные депозиты;
- талап етілмелі депозиттер;
- депозиты до востребования;
- халықтың аманаттық салымы.
- сберегательные вклады населения.
Мерзімдік депозиттер мерзіміне қарай жіктеледі:
Срочные депозиты классифицируются в зависимости от их срока:
- 3 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком до 3 месяцев;
- 3 айдан 6 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 3 до 6 месяцев;
- 6 айдан 9 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 6 до 9 месяцев;
- 9 айдан 12 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 9 до 12 месяцев;
- 12 айдан жоғары мерзімдегі депозиттер.
- депозиты со сроком свыше 12 месяцев.
Олар шоттарда сақталатын қаражаттың сипаты мен тиесілілігіне қарай жіктеледі. Олар мыналар болуы мүмкін:
Они классифицируются в зависимости от характера и принадлежности средств, хранящихся на счетах. Это могут быть:
- түрлі меншік нысанындағы кәсіпорындардың, ұйымдар мен мекемелердің есеп айырысу, ағымдағы, бюджеттік шоттарындағы қаражат;
- средства на расчетных, текущих, бюджетных счетах предприятий, организаций и учреждений разных форм собственности;
- түрлі (нысаналы экономикалық мақсаттар бойынша) қорларды сақтау жөніндегі арнаулы шоттардағы қаражат;
- средства на специальных счетах по хранению различных (по целевому экономическому назначению) фондов;
- кәсіпорындардың күрделі салымдарға арналған меншікті қаражаты;
- собственные средства предприятий, предназначенные для капитальных вложений;
- кәсіпорындар мен ұйымдардың есеп айырысу шоттарындағы қаражат;
- средства предприятий и организаций в расчетных счетах;
- басқа банкілермен есеп айырысу жөніндегі корреспонденттік шоттардағы қаражат;
- средства на корреспондентских счетах по расчетам с другими банками;
- жергілікті бюджеттердің қаражаты, т.б.
- средства местных бюджетов и др.
Банкілер аманат салымдар-дың сақталу ерекшеліктеріне қарай олардың мынадай түрлерін пайдаланады:
Банками, в зависимости от особенностей их хранения, используются следующие виды сберегательных вкладов:
- мерзімдік;
- срочные;
- қосымша жарналы мерзімдік;
- срочные с дополнительными взносами;
- ұтыстық;
- выигрышные;
- ақшалай-заттай ұтыстық;
- денежно-вещевые выигрышные;
- жастарға арналған сыйлықақылы;
- молодежно-премиальные;
- шартты;
- условные;
- ұсынушыға арналған;
- на предъявителя;
- ағымдағы шоттар;
- текущие счета;
- талап етілмелі;
- до востребования;
- аманаттық сертификаттар;
- сберегательные сертификаты;
- пластикалық карточкалар.
- пластиковые карточки.
Казахско-русский экономический словарь > Коммерциялық банкінің пассив операциялары
-
8 Коммерциялық банкінің пассив операциялары
Коммерциялық банкінің ресурстары меншікті және тартылынды қаражаттың есебінен құралады. Банкінің меншікті ресурстарына мыналар жатады:
Ресурсы коммерческого банка формируются за счет собственных и привлеченных средств. К собственным ресурсам банка относятся:
- жарғылық капитал;
- уставный капитал;
- сақтық және арнаулы қорлар;
- резервный и специальные фонды;
- міндетті сақтық қорлар;
- обязательные резервы;
- сақтандыру сақтық қорлары;
- страховые резервы;
- бөлінбеген пайда.
- нераспределенная прибыль.
Жарғылық капитал қатысушылардың меншікті қаражаты есебінен құралады және банкінің өтемпаздығы үшін жұмсалады. Жарғылық капиталдың ең аз мөлшерін уәкілетті орган айқындайды.
Уставный капитал формируется за счет собственных средств участников и служит для ликвидности банка. Минимальный размер уставного капитала определяется уполномоченным органом.
Банкінің сақтық қоры пайдадан аударылатын қаражат есебінен құралады және банкінің негізгі қызметі кезінде шеккен залалды жабу үшін қызмет етеді. Қордың ең аз шамасы жарғылық капитал шамасының 15%-ын құрайды.
Резервный фонд банка формируется за счет отчислений от прибыли и служит для покрытия убытков, возникающих при основной деятельности банка. Минимальная величина фонда составляет 15% от величины уставного капитала.
Арнаулы қорлар:
Специальные фонды формируются для:
- экономикалық ынталандыру;
- экономического стимулирования;
- негізгі қорлардың тозуы;
- износа основных фондов;
- өндірістік мақсат үшін құралады.
- производственного назначения.
Міндетті сақтық қорлар несие бойынша және бағалы қағаздармен жасалатын операциялардан болатын ықтимал шығасыны жабу үшін құралады.
Обязательные резервы формируются для покрытия возможных потерь по ссудам и от операций с ценными бумагами.
Сақтандыру сақтық қорлары бағалы қағаздарға салынған салымдардың ықтимал құнсыздануы мен берілген несие бойынша шығасыны қамтамасыз ету үшін құрылады.
Страховые резервы создаются под возможное обесценение вложений в ценные бумаги и потери по выданным кредитам.
Бөлінбейтін пайданы пайданың бюджетке төленетін төлемдерден, сақтық капиталға, арнаулы қорларға аударымдардан, дивиденд төлегеннен кейін қалған бөлігі құрайды.
Часть прибыли, остающаяся после платежей в бюджет, отчислений в резервный капитал, специальные фонды и выплаты дивидендов формируют нераспределенную прибыль.
Тартылынды қаражат мынадай банк операциялары арқылы құралады:
Привлеченные средства формируются посредством следующих банковских операций:
- басқа заңды тұлғалардан алынған несие мен қарызды тарту;
- привлечение кредитов и займов, полученных от других юридических лиц;
- депозиттік операциялар.
- депозитные операции.
Депозиттік операциялар деп заңды және жеке тұлғалардың ақшалай қаражатын банкілердің белгілі бір мерзімге не талап етілмелі салымға тарту жөніндегі операцияларын айтады.
Депозитными называют операции банков по привлечению денежных средств юридических и физических лиц во вклады на определенный срок либо до востребования.
Депозиттік операциялардың объектісі – депозиттер — депозиттік операциялардың субъектілері банкіге салатын және банк операцияларын жүзеге асырудың қолданыстағы тәртібіне орай банкіде белгілі бір уақытқа сақталатын ақшалай қаражат сомасы.
Объектом депозитных операций являются депозиты — суммы денежных средств, которые субъекты депозитных операций вносят в банк и, которые на определенное время оседают на счетах в банке в силу действующего порядка осуществления банковских операций.
Депозиттер үш топқа бөлінеді:
Депозиты подразделяются на три группы:
- мерзімдік депозиттер;
- срочные депозиты;
- талап етілмелі депозиттер;
- депозиты до востребования;
- халықтың аманаттық салымы.
- сберегательные вклады населения.
Мерзімдік депозиттер мерзіміне қарай жіктеледі:
Срочные депозиты классифицируются в зависимости от их срока:
- 3 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком до 3 месяцев;
- 3 айдан 6 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 3 до 6 месяцев;
- 6 айдан 9 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 6 до 9 месяцев;
- 9 айдан 12 айға дейінгі мерзімдегі депозиттер;
- депозиты со сроком от 9 до 12 месяцев;
- 12 айдан жоғары мерзімдегі депозиттер.
- депозиты со сроком свыше 12 месяцев.
Олар шоттарда сақталатын қаражаттың сипаты мен тиесілілігіне қарай жіктеледі. Олар мыналар болуы мүмкін:
Они классифицируются в зависимости от характера и принадлежности средств, хранящихся на счетах. Это могут быть:
- түрлі меншік нысанындағы кәсіпорындардың, ұйымдар мен мекемелердің есеп айырысу, ағымдағы, бюджеттік шоттарындағы қаражат;
- средства на расчетных, текущих, бюджетных счетах предприятий, организаций и учреждений разных форм собственности;
- түрлі (нысаналы экономикалық мақсаттар бойынша) қорларды сақтау жөніндегі арнаулы шоттардағы қаражат;
- средства на специальных счетах по хранению различных (по целевому экономическому назначению) фондов;
- кәсіпорындардың күрделі салымдарға арналған меншікті қаражаты;
- собственные средства предприятий, предназначенные для капитальных вложений;
- кәсіпорындар мен ұйымдардың есеп айырысу шоттарындағы қаражат;
- средства предприятий и организаций в расчетных счетах;
- басқа банкілермен есеп айырысу жөніндегі корреспонденттік шоттардағы қаражат;
- средства на корреспондентских счетах по расчетам с другими банками;
- жергілікті бюджеттердің қаражаты, т.б.
- средства местных бюджетов и др.
Банкілер аманат салымдар-дың сақталу ерекшеліктеріне қарай олардың мынадай түрлерін пайдаланады:
Банками, в зависимости от особенностей их хранения, используются следующие виды сберегательных вкладов:
- мерзімдік;
- срочные;
- қосымша жарналы мерзімдік;
- срочные с дополнительными взносами;
- ұтыстық;
- выигрышные;
- ақшалай-заттай ұтыстық;
- денежно-вещевые выигрышные;
- жастарға арналған сыйлықақылы;
- молодежно-премиальные;
- шартты;
- условные;
- ұсынушыға арналған;
- на предъявителя;
- ағымдағы шоттар;
- текущие счета;
- талап етілмелі;
- до востребования;
- аманаттық сертификаттар;
- сберегательные сертификаты;
- пластикалық карточкалар.
- пластиковые карточки.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Коммерциялық банкінің пассив операциялары
-
9 Құрылысты дайындау және оның барысы
Құрылыс жабдығы мен механизмдер тапсырыс беруші еліне уақытша жеткізілім шартымен әкелінеді.
Строительное оборудование и механизмы ввозятся в страну заказчика на условиях временного ввоза.
Мердігер жергілікті қосалқы мердігерлік фирмаларды таңдауға құқылы.
Подрядчик будет иметь право выбора местных субподрядных фирм.
Жұмыстардың орындалу кезектілігі, олардың көлемі мен орындалу тәсілдері көрсетілген жұмыстардың кестелері мен бағдарламаларын мердігер дайындап, инженермен келіседі.
Графики и программа работ с указанием очередности работ, их объемов и способов выполнения готовятся подрядчиком и согласовываются с инженером.
Кемелердің жүктерін түсіруді кешеуілдетуге және сіздердің басқа да толып жатқан міндеттемелерді орындамауларыңызға байланысты... қайта қаралуға тиіс.
В связи с задержкой в разгрузке судов и невыполнением вами целого ряда других обязательств... должен быть пересмотрен.
Мердігер өзінің барлық ісқимылдарында елдің жергілікті заңдарын басшылыққа алады.
Подрядчик во всех своих действиях руководствуется местными законами страны.
Менеджер (инженер) тапсырыскердің құрылыс алаңындағы өкілі болып табылады, оның міндетіне жұмыстардың орындалуын бақылау кіреді.
Менеджер (инженер) является представителем заказчика на строительной площадке. В его функции входит наблюдение за выполнением работ.
Ол өзіне тапсырыскер берген құқықтар мен өкілеттіктер шегінде әрекет етеді.
Он действует в пределах прав и полномочий, предоставленных ему заказчиком.
Барлық жұмыс менеджердің (инженердің) талаптарына сай келуге және мерзімінде орындалуға тиіс.
Все работы должны отвечать требованиям менеджера (инженера) и выполняться в срок.
Жұмыстардың орындалу барысы туралы барлық есепке менеджер (инженер) қол қоюға тиіс.
Все отчеты о ходе выполнения работ должны быть подписаны менеджером (инженером).
Менеджер (инженер)... жарамсыз деп табуға құқылы.
Менеджер (инженер) имеет право браковать...
- жабдықты
- работы
Оған туындаған барлық мәселелерді шешу құқығы берілген.
Ему дано право решать все возникающие вопросы.
Менеджерге (инженерге) жұмыстарды қарау, инспекциялау мүмкіндігі берілген.
Менеджеру (инженеру) предоставлена возможность осмотра и инспектирования работ.
Менеджердің (инженердің) мақұлдауынсыз ешқандай іс жабылмайды.
Никакие работы не будут закрыты без одобрения менеджера (инженера).
Жұмыстардың жүргізілуі барысында инженер мердігерден инженердің талаптарына сай келмейтін кез келген жұмыстың қайта істелуін талап етуге құқылы.
В процессе производства работ инженер имеет право потребовать от подрядчика переделать любые работы, не отвечающие требованиям инженера.
Мердігер пайдалану жөніндегі барлық қажетті нұсқаулықтарды әзірлеп, тапсырыскерге табыстайды.
Подрядчиком будут разработаны и переданы заказчику все необходимые инструкции по эксплуатации.
Нысан сынақ жүргізуге дайын болған сәттен бастап үш айдан кешіктірмей береміз.
Не позже, чем за три месяца до момента готовности объекта к проведению таких испытаний.
Иә, біз зауытта сынақ жүргіземіз.
Да, мы проводим заводские испытания.
Зауытта... менеджердің (инженердің) немесе оның өкілінің қатысуымен жүргізілуге тиіс.
На заводе... должны проводиться в присутствии менеджера (инженера) или его представителя.
Құрылыс жұмыстарының, материалдар мен жабдықтың сапасы қолданыстағы стандарттарға, нормалар мен техникалық жағдайларға қатаң түрде сай келеді.
Качество строительных работ, материалов и оборудования будет находиться в строгом соответствии с существующими стандартами, нормами и техническими условиями.
Іске қосу-баптау жұмыстары мен сынақтар кезеңінде нысанды пайдалану материалдарымен және энергиямен қамтамасыз ету жағдайы қалай?
Как насчет обеспечения объекта эксплуатационными материалами и энергией на период пусконаладочных работ и испытаний?
Пайдалану материалдарының жекелеген түрлерінің жетіспеуіне байланысты сіздерден сынақтар жүргізуге қажетті ең аз мөлшерді көрсетулеріңізді сұраймыз.
В связи с нехваткой отдельных видов эксплуатационных материалов просим вас указать минимальное количество, необходимое для проведения испытаний.
Құрылыс аяқталғаннан кейін құрылыс жабдығы мен механизмдерді не істемексіздер?
Что вы намерены сделать со строительным оборудованием и механизмами после завершения строительства?
Жабдықтың бір бөлігі қайтарылады, ал басқа бөлігін біз жергілікті нарықта өткізгіміз келеді.
Часть оборудования будет возвращена, а другую часть мы хотели бы реализовать на местном рынке.
Құрылыс аяқталғаннан кейін барлық уақытша құрылыстар, құрылыс жабдығы мен пайдаланылмаған материалдар алаңнан әкетіледі.
По завершению строительства все временные сооружения, строительное оборудование и неиспользованные материалы должны быть удалены с площадки.
Мердігер жабдықты және әсіресе материалдарды сатып алу кезінде жергілікті нарықтың мүмкіндіктерін барынша пайдалануға тырысуы тиіс.
Подрядчик должен стараться максимально использовать возможности местного рынка при закупке оборудования и особенно материалов.
Сіздерден бізге құрылыс жабдығының кейбір түрлері мен механизмдерді жалға алуға болатын жергілікті құрылыс фирмаларын ұсынуларыңызды сұраймыз.
Просим вас рекомендовать нам местные строительные фирмы, у которых мы могли бы арендовать некоторые виды строительного оборудования и механизмы.
Объектіні түпкілікті қабылдау жобалық көрсеткіштерге қол жеткізілгеннен кейін жүзеге асырылмақ.
Окончательная приемка объекта будет осуществляться после достижения проектных показателей.
Мердігердің міндетіне, әдетте,... кіреді.
В обязанности подрядчика, как правило, входит...
- транспортировка оборудования.
Бағдарламада жұмыстардың өзгертілуін инженермен келіседі.
Изменения в программе работ согласовываются с инженером.
Мердігер инженерге жұмыстардың сапасын тексеру және орындалған жұмыстардың көлемін өлшеу мүмкіндігін береді.
Подрядчик предоставит инженеру возможность проверять качество работ и замерять объем выполненных работ.
Мердігер жұмыстардың сақталуын қамтамасыз ету шараларын қолданады.
Подрядчик принимает меры, обеспечивающие сохранность работ.
Жұмыстар аяқталған соң мердігер құрылыс жабдығы мен пайдаланылмаған материалдар құрылыс алаңынан әкетілгеннен кейін оларды меншіктену құқығын қалпына келтіреді.
По завершении работ подрядчик восстанавливает право собственности на строительное оборудование и неиспользованные материалы после вывоза их со строительной площадки.
Жұмыстардың аяқталуы сертификатпен куәландырылады.
Завершение работ будет удостоверяться сертификатом.
Алдын ала қабылдау туралы сертификатты беру ақауларды түзетіп, қайталама сынақтар ойдағыдай аяқталғанға дейін кейінге қалдырылады.
Выдача сертификата о предварительной приемке откладывается до исправления дефектов и успешного окончания повторных испытаний.
Тапсырыскер келісімшарттық міндеттемелерді орындамаған жағдайда мердігер жұмыстарды аяқтау үшін мерзімді ұзартуға құқылы.
При невыполнении заказчиком контрактных обязательств подрядчик имеет право на продление срока для завершения работ.
Жұмыстардың аяқталуына қарай мердігер оларды толық құнына сақтандырады.
По мере завершения работ подрядчик будет страховать их полную стоимость.
Сіздер жұмыстың келісімшартта көрсетілген мерзімде орындалуы үшін құрылыстың қарқынын жеделдету жөнінде шаралар қолдануға тиіссіздер.
Вы должны принять меры к увеличению темпов строительства с тем, чтобы выполнить работы в контрактные сроки.
Мердігер құрылыс басқармасын құрады, ол...
Подрядчик создаст управление строительством, которое будет...
- решать все вопросы, связанные с выполнением работ
- құрылыс жұмыстарын басқарады.
- руководить строительными работами.
Әдетте 2 жылға жуық.
Обычно около 2-х лет.
Біз сіздерден құрылыс мерзімін қысқартуды сұраймыз.
Мы просим вас сократить сроки строительства.
Құрылысты аяқтау мерзімі... жылға жоспарланған.
Завершение строительства запланировано на...
Барлық жұмыстар қауіпсіздік техникасының талаптарына сай орындалады.
Все работы будут выполняться в соответствии с требованиями техники безопасности.
Барлық жұмыс сызбаларын пайдаланылмастан бұрын менеджер (инженер) мақұлдауға тиіс.
Все рабочие чертежи до их использования должны быть одобрены менеджером (инженером).
Казахско-русский экономический словарь > Құрылысты дайындау және оның барысы
-
10 Банк бизнесіндегі электронды жаңа ашылымдар
Қазіргі кезде банк көрсететін қызметтерді автоматтандыру мынадай негізгі бағыттар бойынша дамытылуда:
В настоящее время автоматизация банковских услуг развивается по следующим основным направлениям:
- қағаз қаржы құжаттарын электрондық өңдеу;
- электронная обработка бумажных финансовых документов;
есептесу және төлем төлеу операцияларын компьютерлендіру;
- компьютеризация расчетных и платежных операций;
- жекелеген жұмыс орындары арасында және банкілердің арасында байланыс жүйесін енгізу.
- внедрение систем связи между отдельными рабочими местами и между банками.
Пластикалық карта — өз иесіне тауарлардың және көрсетілетін қызметтердің ақысын қолма-қол ақшасыз төлеуге, сондай-ақ өзінің ақшалай қаражатын қауіпсіз сақтауға және тасымалдауға мүмкіндік беретін әмбебап төлем құралы. Ол мақсатына қарай түрлі операциялар үшін пайдаланылады. Көрсетілетін қызметтерді таңдауына қарай ол өтуге рұқсат, жүргізуші куәлігі, жол-сапар құжаты және жай ғана төлем құралы қызметін атқаруы мүмкін.
Пластиковая карта — это универсальное платежное средство, которое позволяет своему владельцу оплачивать товары и услуги безналичным путем, а также более безопасно хранить и перевозить свои денежные средства. Она используется для различных по назначению операций. По выбору оказываемых услуг она может служить пропуском, водительским удостоверением, проездным документом и просто средством платежа.
Пластикалық карталар:
Пластиковые карты различаются:
- мақсатына қарай:
- по их назначению:
- кредиттік карталар;
- кредитные;
- дебеттік карталар;
- дебетовые;
- атқарымдық және техникалық сипаттамалары бойынша:
- по функциональным и техническим характеристикам:
- кәдуілгі карталар;
- обыкновенные;
- магнитті карталар;
- магнитные;
- микропроцессорлық карталар болып ажыратылады.
- микропроцессорные.
Олардың арасындағы айырма мынада: карта иеленушінің эмитент-банкіде ұдайы жаңартылып отыратын кредиті болуына мүмкіндігі болады, ал дебеттік картаны есептесу картасы деп те атауға болады, өйткені клиент банкідегі өз шотына белгілі бір соманы салады, одан эмитент банк түрлі шығындарды төлеу үшін ақшалай қаражат аударады.
Разница между ними в том, что кредитная карта позволяет иметь владельцу постоянно возобновляемый кредит в банке-эмитенте, а дебетовую карту также можно назвать расчетной картой, ибо клиент вносит определенную сумму на свой счет в банке, с которого банк-эмитент перечисляет денежные средства для оплаты различных расходов.
Банк жүйесінде пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің қандай қондырғылары қолданылады.
Какие устройства применяются в банковской системе самообслуживания на базе пластиковых карточек?
Банкоматтар мен сауда терминалдары пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің банкілік жүйесінің жұмысын қамтамасыз ететін қондырғылары болып табылады.
Устройствами, обеспечивающими работу банковских систем самообслуживания на базе пластиковых карточек являются банкоматы и торговые терминалы.
Банкомат — пластикалық карточкалар бойынша қолма-қол ақша беруге арналған электронды-механикалық қондырғы. Орындалатын операцияларға қарай банкоматтар қарапайым және толық атқарымдық банкоматтарға, яғни ақша аудару, шетел валютасын ұлттық валютаға айырбастау, шоттар туралы анықтамалар беру, салымдарды қабылдау сияқты неғұрлым кең ауқымды операцияларды орындай алатын банкоматтарға бөлінеді.
Банкомат — это электронно-механическое устройство, предназначенное для выдачи наличных денег по пластиковым карточкам. В зависимости от выполняемых операций, банкоматы делятся на простейшие и полнофункциональные, т.е. те, которые могут выполнять более широкий спектр операций, таких как перевод денег, обмен иностранной валюты на национальную валюту, выдача справок о счетах, прием вкладов.
Сауда терминалдары — дүкендердегі ең қарапайым есептесу қондырғысы.
Торговые терминалы — это простейшая расчетная установка в магазинах.
Казахско-русский экономический словарь > Банк бизнесіндегі электронды жаңа ашылымдар
-
11 Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу
Шот шот иесінің, кәсіпорын мүлкін меншіктенушінің, банкінің, төрелік соттың шешімімен жабылуы мүмкін. Клиенттің бастамасы бойынша банкілік шот шартының кез келген уақытта, ешқандай талап қойылмай бұзылуы мүмкін. Шарт бұзылғаннан кейін шотта қалған қалдық жеті күндік мерзімде, не клиентке беріледі, не басқа шотқа аударылады.
Закрытие счета может быть осуществлено по решению владельца счета, собственника имущества предприятия, банка, арбитражного суда. По инициативе клиента договор банковского счета может быть расторгнут в любое время и без всяких условий. В семидневный срок после расторжения договора остаток, имеющийся на счете, либо выдается клиенту, либо перечисляется на другой счет.
Банк есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету туралы шартты қандай жағдайда бұзады?
В каких случаях банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании?
Банк есеп айырысу-кассалық шот туралы шартты мынадай жағдайларда:
Банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании в следующих случаях:
- шот бойынша қалдықтың ең төмен мөлшері талабының сақталмауы, бұл жайында клиентке ескертілген күннен бастап бір ай ішінде;
- несоблюдение требования минимального размера остатка по счету, в течение месяца со дня предупреждения об этом клиента банка;
- шот бойынша бір жыл ішінде операциялар жасалмағанда бұза алады.
- при отсутствии операций по счету в течение года.
Шот кәсіпорын банкрот деп танылғанда, осы шаруашылық жүргізуші субъектінің қызметіне тыйым салу туралы шешім қабылданған жағдайда және заңда көзделген басқа да жағдайда:
Счет может быть закрыт при признании предприятия банкротом, в случае принятия решения о запрете деятельности данного субъекта хозяйствования и в других предусмотренных законом случаях:
- шоттың осы түрі үшін қажетті белгілердің біреуі болса да жоғалуына байланысты қызметтің сипаты өзгергенде;
- при изменении характера деятельности, связанном с утратой хотя бы одного из признаков, необходимых для данного вида счета;
- кәсіпорынды құрған органның шешімі бойынша жабылуы мүмкін.
- по решению органа, создавшего предприятия.
Клиент басқа банкінің есеп айырысу қызметін көрсетуіне көшкен кезде қандай талаптарды орындауы қажет?
Какие требования необходимо выполнить клиенту при переходе на расчетное обслуживание в другой банк?
Кәсіпорын есеп айырысу қызметінің көрсетілуі үшін басқа банкіге ауысқанда өз банкіне хабарлауы қажет. Бұл ретте шот бойынша қаражаттың қалдықтары жаңа банкіге аударылады, есеп айырысу шотын ашу жөніндегі құжаттар, төленбеген құжаттар табыс етіледі.
При переходе предприятия на расчетное обслуживание в другой банк необходимо поставить в известность свой банк. В этом случае в новый банк перечисляются остатки средств по счетам, передаются документы по открытию расчетного счета, неоплаченные документы.
Егер клиенттің банк алдында несиелік берешегі болса, оның қандай шарттарды орындауы қажет?
Какие условия необходимо выполнить клиенту, если у него имеется кредитная задолженность перед банком?
Клиент басқа банкінің қызмет көрсетуіне ауысқанда, ол несиені қайтаруға немесе несиені мерзімін өзгертпестен өтеу жөніндегі міндеттемелерді қайта ресімдеуге несиегер банкінің келісімін алуға міндетті.
При переходе клиента на обслуживание в другой банк, он обязан возвратить ссуду или получить согласие банка-кредитора на переоформление обязательств по погашению кредита без изменения сроков.
Клиент пен банк арасында банк шоты шартынан басқа банк салымы шарты жасалуы мүмкін.
Кроме договора банковского счета между клиентом и банком может быть заключен договор банковского вклада.
Банк салымы бойынша банк мынадай міндеттемелерді мойнына алады:
По банковскому вкладу банк берет на себя следующие обязательства:
- ақшалай қаражатты сақтау;
- хранение денежных средств;
- ол бойынша табысты төлеу;
- выплаты по ним доходов;
- осы соманы талап ету бойынша қайтару;
- возвращение данных сумм по требованию;
- салым бойынша есеп айырысу жөніндегі салымшының тапсырмаларын орындау.
- выполнение поручений вкладчика по расчетам по вкладу.
Клиент салымды мынадай тәртіппен салуы мүмкін:
Вклад может быть внесен клиентом:
- белгілі бір мерзімге;
- на определенный срок;
- табыстың аз пайызы кепілдігімен мерзімінен бұрын алу құқығымен;
- с правом досрочного получения под меньший процент дохода;
- кәсіпорынның тапсырмасына сәйкес осы қаражатты нысаналы мақсатқа пайдалану үшін.
- для целевого использования данных средств в соответствии с поручением предприятия.
Банк салымы депозиттік сертификат нысанында ресімделуі мүмкін.
Банковский вклад может быть оформлен в форме депозитного сертификата.
Депозиттік сертификат банкінің салым туралы жазбаша куәлігі болып табылады, бұл куәлік салымшының немесе оның мирасқорының депозит сомасын және белгіленген мерзім өткеннен кейін ол бойынша пайызды алуға құқығын куәландырады.
Депозитный сертификат представляет собой письменное свидетельство банка о вкладе, удостоверяющее право вкладчика или его преемника на получение суммы депозита и процентов по нему по истечении установленного срока.
Казахско-русский экономический словарь > Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу
-
12 Коммерциялық банкінің актив операциялары
Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.
Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.
Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:
Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:
- кредиттік (несиелік) операциялар;
- кредитные (ссудные);
- инвестициялық операциялар;
- инвестиционные;
- кепілдікті операциялар;
- гарантийные;
- комиссиялық операциялар;
- комиссионные;
- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.
- операции с ценными бумагами.
По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?
Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:
Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:
- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;
- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;
- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;
- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;
- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;
- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;
- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;
- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;
- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;
- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);
- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.
- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.
Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.
При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.
Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:
Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:
- құрылтай құжаттары;
- учредительные документы;
- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);
- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;
- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;
- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;
- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;
- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;
- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;
- кредитные договоры с другими банками;
- кепіл немесе кепілгерлік шарты;
- договор залога или поручительства;
- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;
- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;
- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.
- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.
Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.
Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.
Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.
Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.
Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:
Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:
- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;
- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;
клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;
осуществлением расчетов и платежей клиента;
клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;
получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;
қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.
выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.
Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?
Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.
Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.
Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?
Банкілер:
Банк имеет право выступать в качестве:
- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;
- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;
- инвестициялық кеңесші;
- инвестиционного консультанта;
- инвестициялық компания;
- инвестиционной компании;
- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.
- инвестиционного фонда.
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:
К операциям с ценными бумагами относятся:
- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;
- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;
- векселдермен жасалатын операциялар;
- операции с векселями;
- есептеу және қайта есептеу операциялары;
- учетные и переучетные операции;
вексельдерге наразылық білдіру операциялары;
операции по протесту векселей;
- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;
- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;
- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;
- операции по выдаче вексельных поручений;
- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;
- операции по хранению векселей;
- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.
- операции по продаже векселей на аукционе.
Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?
Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:
В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:
- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;
- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;
- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;
- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;
- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;
- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;
- өсиет бойынша қамқоршылар болу;
- выступление в качестве попечителей по завещанию;
- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;
- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;
- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;
- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;
- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.
- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.
Шетел валютасымен жасалатын операциялар:
Операции с иностранной валютой включают:
- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;
- операции купли-продажи иностранной валюты;
- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;
- оплату и выставление денежных аккредитивов;
- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;
- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;
- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;
- выпуск и обслуживание пластиковых карт;
- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.
- осуществление международных расчетов.
Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?
Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.
Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.
Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.
Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.
Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.
Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.
Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.
Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.
Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.
Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.
Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.
Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.
Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.
Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.
Казахско-русский экономический словарь > Коммерциялық банкінің актив операциялары
-
13 Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
Нақты (қолма-қол) ақша айналымынан өзгеше түрде қолма-қол ақшасыз айналымның мәні мынада: төлем төлемшінің шотынан коммерциялық банкілердің мекемелеріндегі алушының шотына ақша аудару жолымен төленеді. Кәсіпорындар арасында, әдетте, қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысады. Сөйтіп қолма-қол ақшасыз есеп айырысу – ақшалай есеп айырысу, мұнда төлемдер қолма-қол ақшаның қатысуынсыз ақшалай қаражатты төлемшінің шотынан алушының шотына аудару жолымен төленеді.
В отличие от наличного денежного оборота сущность безналичного денежного оборота состоит в том, что платежи производятся путем перечисления денег со счета плательщика на счет получателя в учреждениях коммерческих банков. Расчеты между предприятиями осуществляются, как правило, в безналичном порядке. Таким образом, безналичные расчеты – это денежные расчеты, при которых платежи осуществляются без участия наличных денег путем перечисления денежных средств со счета плательщика на счет получателя.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу қандай шарттарды сақтағанда жүзеге асырылады?
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мына шарттар сақталғанда жүзеге асырылады:
Безналичные расчеты осуществляются при соблюдении следующих условий:
- төлемшінің ұсынылған құжатты заңда немесе шартта көзделген реттерде толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқығы бар;
- плательщик имеет право отказаться от уплаты предъявленного документа полностью или частично в случаях, предусмотренных законом или договором;
- төлемшінің келісімі және оның тапсырмасы болмайынша шоттардан қаражатты есептен шығаруға, әдетте, рұқсат етілмейді;
- без согласия плательщика или его поручения списание средств со счетов, как правило, не допускается;
- төлемдер төлемшінің меншікті қаражатынан, ал кейбір реттерде банк несиесі және өзгедей тартылған қаражат есебінен төленеді;
- платежи осуществляются из собственных средств плательщика, а в отдельных случаях – за счет кредита банка и прочих привлеченных средств;
- қаражат алушының шотына тек төлемшінің шотынан шығарылғаннан кейін ғана есепке алынады;
- средства на счета получателя зачисляются лишь после их списания со счета плательщика;
- төлемші Ұлттық банк әзірлеген және ақша мен ақша құжатының қозғалысын айқындайтын құжат айналымы ережелерін орындайды.
- плательщик выполняет правила документооборота, разработанные Нацбанком и определяющие движение денег и денежных документов.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу кезінде төлем тапсырмаларын, чектерді, аккредитивтерді, инкассоны пайдалануға рұқсат етіле ме?
Допускается ли при безналичных расчетах использование платежных поручений, чеков, аккредитивов, инкассо?
Ия, рұқсат етіледі. Сонымен бірге банкілер жасасылған шарттарға сәйкес төлем талабын қабылдауға құқылы.
Да, допускается. Вместе с тем банки, в соответствии с заключенными договорами, вправе принимать платежные требования.
Банкілерге өсімпұл есептеу және өндіріп алу үшін жауапкершілік жүктеле ме?
Жоқ, жауапкершілік жүктелмейді, өйткені жеткізілген өнімнің ақысы уақытылы төленбегенде жеткізуші мен алушы (төлемші) арасында жасасылған шартта көзделген тәртіппен сатып алушы (төлемші) өсімпұл төлейтін болып белгіленген.
Нет, не несут ответственность, поскольку установлено, что при несвоевременной оплате поставленной продукции покупатель (плательщик) уплачивает пеню в порядке, предусмотренном в договоре между поставщиком и получателем (плательщиком).
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бәрі банк арқылы кәсіпорынның (шот иесінің) қаражат аударуға билігінің белгіленген стандарттарына сәйкес ресімделген есеп айырысу құжаттарының негізінде жүргізіледі.
Все безналичные расчеты производятся через банк на основании расчетных документов, которые предоставляют оформленные в соответствии с установленными стандартами распоряжения предприятия (владельца счета) на перечисление средств.
Есеп айырысу құжаттарында мынадай деректемелер болуға тиіс:
Расчетные документы должны содержать следующие реквизиты:
- есеп айырысу құжатының атауы;
- наименование расчетного документа;
- құжаттың нөмірі, оның көшірмесі жасалған күн, ай, жыл;
- номер документа, число, месяц, год его выписки;
- банкінің атауы, оның СТТН-і (салық төлеушінің тіркеу нөмірі);
- наименование банка, его РНН (регистрационный номер налогоплательщика);
- төлемшінің атауы, оның СТТН-і, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование плательщика, его РНН, номер его счета в банке;
- қаражат алушының атауы, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование получателя средств, номер его счета в банке;
- алушы банкісінің атауы, оның СТТН-і;
- наименование банка получателя, его РНН;
- қаражат алушы шотының нөмірі, оның СТТН-і;
- номер счета получателя средств, его РНН;
- мәтіндік атаумен де, кодтық таңбаланумен де көрсетілуі мүмкін төлемнің міндет-мақсаты (чекте көрсетілмейді);
- назначение платежа (в чеке не указывается), которое может быть указано как текстовым наименованием, так и кодовым обозначением;
- цифрмен және жазбаша таңбаланған төлем сомасы;
- сумма платежа, обозначенная цифрами и прописью;
- қойылған қолдар мен басылған мөр бедері.
- подписи и оттиск печати.
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, қалай болмақ?
Как быть, если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица?
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, банк есеп айырысу құжаттарын, қойылған бір қол болса болды, басылған мөр бедері жоқтығына қарамай қабылдай береді.
Если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица, банк принимает расчетные документы при наличии одной подписи и при отсутствии оттиска печати.
Төлемшінің шотынан қара-жат қандай құжаттардың негізінде есептен шығарылады?
На основании какого документа производится списание средств со счета плательщика?
Төлемшінің шотынан қаражат тек есеп айырысу құжатының бірінші данасы негізінде ғана есептен шығарады.
Списание средств со счета плательщика производится только на основании первого экземпляра расчетного документа.
Банк шоттан ақшалай қаражатты есептен шығару кезектілігін белгілеу кезінде нені басшылыққа алады?
Чем руководствуется банк при установлении очередности списания денежных средств со счета?
Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру барысында банк төлем төлеудің заңнамада белгіленген кезектілігін сақтауға міндетті. Шотта ақшалай қаражат жетіспегенде барлық ұсынылған талаптарды қанағаттандыру үшін ҚР Азаматтық кодексінің “Клиенттің ақшасын алу кезектілігі” деген 742-бабында көзделген кезектілікпен есептен шығарылады.
В процессе осуществления расчетных операций банк обязан соблюдать установленную законодательством очередность платежей. При недостаточности денежных средств на счете для удовлетворения всех предъявленных требований списание осуществляется в очередности, предусмотренной ст. 742 Гражданского Кодекса РК “Очередность изъятия денег клиента”
Төлемші мен қаражатты алушы арасындағы есеп айырысу жөніндегі өзара шағым-талаптар қалай қаралады?
Как рассматриваются взаимные претензии по расчетам между плательщиком и получателем средств?
Оларды тараптар несие ұйымдарының, яғни банкілердің қатысуынсыз сот арқылы қарайды.
Они рассматриваются сторонами без участия кредитных организаций, т.е. банков через суд.
Мен сіздің банкіде шот ашқым келеді.
Я хотел бы открыть счет в вашем банке.
Біздің банкіде сіз:
В нашем банке вы можете открыть:
- теңгемен ағымдағы шот;
- текущий счет в тенге;
- шетел валютасымен ағымдағы шот;
- текущий счет в иностранной валюте;
- транзиттік шот;
- транзитный счет;
- депозиттік шот;
- депозитный счет;
- карточкалық шот аша аласыз.
- карточный счет.
Мен басқа шотқа ақша аударғым келеді.
Я хотел бы перечислить деньги на другой счет.
Төлем құжатын (тапсырмасын) ресімдеңізші.
Оформите, пожалуйста, платежный документ (поручение).
Ия, құжат дұрыс толтырылыпты. Бірақ сіздің шотта талап етіліп отырған сома жоқ қой.
Да, документ заполнен верно. Но на вашем счете нет требуемой суммы.
Сіздің төлем тапсырмасын қайта ресімдеуіңізге тура келеді. Сіз жиырма бес мың теңге шегіндегі соманы аудара аласыз.
Вам придется переоформить платежное поручение. Вы можете перечислить сумму в пределах двадцати пяти тысяч тенге.
Вы можете снять со счета сто тысяч тенге.
Рахмет.
Спасибо.
Сізге әрқашан да қызмет етуге дайынбыз.
Всегда к вашим услугам.
Біздің поштамен кері қайтарылатын тапсырмамызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение нашего поручения с обратной почтой.
Сіздің төлем тапсырмаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего платежного поручения.
Біздің құжаттарымызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение наших документов.
Біздің банк сіздің құжаттарыңыздың алынғанын қуаттайды.
Наш банк подтверждает получение ваших документов.
Сіздің авиапошталық тапсырмаңызды негізгі телекспен қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите ваше авиапочтовое поручение ключевым телексом.
Сіздің 2007 ж. 14 мамырдағы дебет-авизоңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего дебет-авизо от 14 мая 2007 г.
Біз 15 сәуірдегі өз төлемдерімізді қуаттадық.
Мы подтвердили свой платеж 15 апреля.
Біз олардың хабарламасын 10 маусымда алдық.
Мы получили их извещение 10 июня.
Біз сіздің шотты 27 наурызда дебеттедік.
Мы дебетовали ваш счет 27 марта.
Біз сіздің тапсырмаңызды төленбеген күйі қайтарамыз.
Мы возвращаем ваше поручение неоплаченным.
Біз сізге төлемді төлемегенімізді хабарламақшымыз.
Мы хотели сообщить вам о том, что платеж мы не осуществили.
Біз төлемді төлей алмаймыз.
Осуществить платеж мы не можем.
Аталған соманы біздің шотқа аударыңызшы.
Пожалуйста, переведите вышеназванную сумму на наш счет.
Сіздің шотқа 200 мың теңге соманы 2007 ж. 30 қаңтарда аудардық.
Сумма в 200 тысяч тенге была переведена на ваш счет 30 января 2007 г.
Аталған сома бенефициардың шотына аударылып та қойды.
Вышеназванная сумма была уже переведена на счет бенефициара.
Олар төлем келесі аптада төленеді деп күтуде.
Они ожидают, что платеж будет осуществлен на следующей неделе.
Біз сіздің мына өзгерістерді ескеруіңізді қалар едік.
Мы хотели бы, чтобы вы приняли во внимание следующие изменения.
Біз сізге 58 мың теңге 35 тиын соманың орнын толтырдық.
Мы сегодня возместили вам сумму в 58 тысяч тенге 35 тиын.
Біз сізден қайтарылған аталмыш соманы әлі алғанымыз жоқ.
Мы еще не получили возврата вышеназванной суммы от вас.
Біз өз клиентімізге өтем ретінде 500 теңге төлем төледік.
Мы осуществили выплату 500 тенге в качестве возмещения нашему клиенту.
Бұл сома төленген.
Эта сумма оплачена.
Бұл сома әлі төленген жоқ.
Эта сумма еще не оплачена.
Бұл сома төленуге тиіс.
Эта сумма должна быть оплачена.
135 000 теңгені біздің шотқа телеграф арқылы аударыңыз.
Переведите 135 000 тенге на наш счет по телеграфу.
Біз сіздің 17 қарашадағы төлем тапсырмаңызға жүгінеміз.
Мы ссылаемся на ваше платежное поручение от 17 ноября.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валютаның аты көрсетілмей қалып қойыпты.
В вашем платежном поручении пропущено наименование валюты.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валюталандырылған күн көрсетілмей қалыпты.
В вашем платежном поручении пропущена дата валютирования.
Біз төлемді қандай валютамен төлей алатынымызды білмейміз.
Мы не знаем в какой валюте мы можем произвести платеж.
Төлем наурызда төленуі мүмкін.
Платеж может быть осуществлен в марте.
Бізге валюталандыру күнін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите нам дату валютирования.
Біз өзіміздің төлем нұсқаулығымызды қуаттаймыз.
Мы подтверждаем наши платежные инструкции.
Алушының мекенжайын қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите адрес получателя.
Төлемді қандай валютамен төлеу керек екенін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите, в какой валюте следует произвести платеж.
Сіз төлемді Халық банкі арқылы төлей аласыз.
Вы можете осуществить платеж через Народный Банк.
Сіздің төлем тапсырмаңызды таба алуымыз үшін бізге қосымша ақпарат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам дополнительную информацию для того, чтобы мы смогли обнаружить ваше платежное поручение.
Төлем тапсырмасында төлеу тәсілін көрсетіңіз.
Способ оплаты укажите в платежном поручении.
Эмитент-банк пен төлемші-банк шоттарды бір-бірінде ұстайды.
Банк-эмитент и банк-плательщик держат счета друг у друга.
Бенефициар қаражатты ала алуы үшін эмитент-банк төлемші-банкіге төлем тапсырмасын жолдайды.
Банк-эмитент направляет банку-плательщику платежное поручение для того, чтобы бенефициар мог получить средства.
Аударманы алушы аударма сомасын алудан бас тартты.
Получатель перевода отказался получить сумму перевода.
Сіздің авизода алушының көрсетілген атауы бұрмаланған.
Наименование получателя, указанное в вашем авизо, искажено.
Бізге атауы түзетілген құжат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам документ с исправленным наименованием.
Төлем тапсырмасының сомасы сіздің клиенттің шотына кредиттеліп қойған.
Сумма платежного поручения уже кредитована счету вашего клиента.
Клиентіңізден алғанын растауын өтініңіз.
Обратитесь к вашему клиенту с просьбой подтвердить получение.
Өкінішке қарай, сіздің аударма әлі алынған жоқ.
К сожалению, ваш перевод еще не получен.
Сіздің төлемге қатысты құжаттарыңыз төлемші-банкіге жіберілді.
Ваши документы, относящиеся к платежам, были отосланы банку-плательщику.
Төлемді бізден шығын өндіріп алмай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не взимая расходов с нас.
Төлемді біздің шотқа шығысқа жатқызбай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не отнеся расходы на наш счет.
Төлемді сіздегі біздің шотта дебеттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, дебетуя у вас наш счет.
Төлемді бенефициардың сіздегі шотында кредиттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, кредитуя счет бенефициара у вас.
Бізге төлем тапсырмаңыздың күні мен нөмірін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату и номер вашего платежного поручения.
Бізге бенефициардың есімін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам имя бенефициара.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда қашан кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, когда сумма 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда неліктен кешіктіріліп кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, почему сумма в 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету с задержкой.
Біздің шығынымыз болып табылатын сома біздің шотқа кредиттелді.
Сумма, представляющая наши расходы, была кредитована нашему счету.
Аккредетив бойынша өтелген сома біздің банкінің шотына жазылды.
Сумма, представляющая покрытие по аккредитиву, была записана на счет нашего банка.
Біздің клиент бізбен байланыс жасап, аударманы әлі алмағанын хабарлады.
Наш клиент связался с нами и сообщил, что он еще не получил перевод.
Егер сұрақтарыңыз болса, бізбен байланыс жасағайсыз.
Если у вас будут вопросы, пожалуйста, свяжитесь с нами.
Біз сіздің аудармаңыздың сомасын қайтаруын өтініп, клиентімізбен хабарластық та.
Мы уже обратились к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода.
Біз сіздің корреспондент-банкіңізбен байланыс жасадық, одан жауап күтіп отырмыз. Жауап алған бойда сізге дереу хабарлаймыз.
Мы связались с вашим банком-корреспондентом и ждем от него ответа. Когда получим ответ мы немедленно известим вас.
Біз сіздің … нөмірлі шотыңызды кредиттедік.
Мы кредитовали ваш счет за номером …
Шығынды шегеріп тастап төлеңізші.
Пожалуйста, платите за вычетом расходов.
Төлемнің қашан төленгенін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату, когда был осуществлен платеж.
Бізге өз референсіңіздің нөмірін көрсетіңізші.
Пожалуйста, укажите нам номер вашего референса.
Бізге бенефициардың толық мекенжайын беріңізші.
Пожалуйста, дайте нам полный адрес бенефициара.
Біз Сәлім мырзаға 60000 тенге төлегенімізді хабарлаймыз. Осыған орай қолхатты қоса тіркеп отырмыз.
Сообщаем, что мы заплатили 60000 тенге господину Салиму. При сем прилагаем расписку.
Сіздің нұсқауыңызға сәйкес біз айтылып отырған шотты бүгін дебеттедік.
В соответствии с вашими указаниями мы сегодня дебетовали счет, о котором идет речь.
Біз сізден 11 наурызға дейін жауап алмағандықтан ісімізді жауып, мұрағатқа өткіземіз.
Так как мы не получили от вас ответа до 11 марта, мы закрываем наше дело и сдаем в архив.
Біз құжаттарымызды (мұрағатымызды) тексергенде аталған соманың алынғанын таба алмадық.
Проверив наши документы (архивы), мы не обнаружили получение вышеуказанной суммы.
Соманы уақтылы аударғаныңыз үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что вы своевременно перевели сумму.
Алушы соманы мүмкіндігінше тезірек төлеулеріңізді талап етіп отыр.
Получатель настаивает, чтобы вы выплатили сумму как можно скорее.
Мазалағанымыз үшін кешірім сұраймыз. Біз 15 қаңтардағы аудармаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Просим извинить за причиненное беспокойство. Мы подтверждаем получение вашего перевода от 15 января.
Төлемнің кешіктірілгені үшін (төлемді кідірткеніміз үшін) кешірім сұраймыз.
Мы просим извинить за задержку в платеже (за то, что мы задержали платеж).
Біздің өтінішіміздің тез орындалғаны үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что быстро выполнили нашу просьбу.
Жаңа нұсқаулықты Халық банкіне жолдауларыңызды ұсынамыз.
Просим, чтобы вы отправили новые инструкции Народному банку.
Халық банкі осы соманың төленуін талап етуде.
Народный банк настаивает на оплате этой суммы.
Олар құжатқа қол қойылуын талап етуде. Сондай-ақ олар бұл қаражатты мүмкіндігінше тез аударуларыңызды талап етіп отыр.
Они настаивают на том, чтобы на документе была поставлена подпись. А также они требуют, чтобы вы перевели эти средства как можно скорее.
Бұл құжатты қол қоюға кеше жіберу керек еді.
Этот документ следовало направить на подпись вчера.
Сіз фирмамен дереу байланыс жасауыңыз керек еді.
Вам нужно было связаться с фирмой немедленно.
Олардың құжатты фирма басқарушысының атына жолдауының қажеті жоқ еді.
Им не нужно было отправлять документ на имя управляющего фирмой.
Валюталандырудың жақсы мерзімінде төлеңіз.
Оплатите хорошим сроком валютирования.
Біз валюталандырудың жақсы мерзімі туралы уағдаласамыз.
Мы договариваемся о хорошем сроке валютирования.
Банк аталмыш мәмілеге қатысты мүмкіндіктің бәрін жасайды.
Банк сделает все возможное относительно вышеназванной сделки.
Біз сіздің тілектеріңізге орай әрекет етуге тырысамыз.
Мы постараемся поступить в соответствии с вашими пожеланиями.
Өкінішке қарай, сіздің банк берген қате нұсқаулар бізді … АҚШ доллары сомасында шығасыға ұшыратты.
К сожалению, ошибочные указания, данные вашим банком, привели к потерям на сумму… долларов США для нас.
Біз сізден өз кітаптарымыздан аталмыш соманы таба алмағанымызға назар аударуыңызды сұраймыз. Бұл орайда өз шотымыздың көшірмесін қоса тіркеп отырмыз және сіздердегі шотымызды … сомамен кредиттеп, бізге хабарлауыңызды сұраймыз.
Просим вас заметить, что мы не нашли в наших книгах вышеназванной суммы. Прилагаем при этом копию нашего счета и просим кредитовать у вас наш счет суммой … и уведомить нас.
Біз аудармаңыздың сомасын қайтаруды сұрап өз клиентімізге өтініш жасадық, бірақ ол бұл мәселе жөнінде жауап бермей, хатымызды өзімізге қайтарды.
Мы уже обращались к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода, но он вернул нам наше письмо, не дав ответа по этому вопросу.
Тауарды өтейтін құжаттарды қоса тіркеп отырмыз, бұл құжаттармен...
Прилагаем документы, покрывающие товар, с которыми просим поступить...
- біздің банкінің нұсқаулықтарына сәйкес;
- в соответствии с инструкциями нашего банка;
- алынған нұсқаулықтарға орай;
- согласно полученным инструкциям;
- акцепт (ризалық);
- для того, чтобы получить акцепт;
- өтініш бланкін алу үшін әрекет етулеріңізді сұраймыз.
- бланк заявления.
Біз сізге тапсырма бойынша төлемнің төленіп те қойғанын хабарлағымыз келеді.
Мы хотели сообщить вам, что мы уже осуществили платеж по поручению.
Мен банкіде чек кітапшасын ашқым келеді.
Я хотел бы открыть чековый счет в банке.
Сіздің жеке басыңызды куәландыратын қайсыбір құжат көрсетуіңіз керек.
Вам необходимо показать какой-либо документ удостоверяющий личность.
Мен чек кітапшасынан ақша алғым келеді.
Я бы хотел снять деньги с чекового счета.
Вы хотите, чтобы вам выдали по чеку наличные деньги?
Ия, дәл солай. Мен мұны қалай етсем екен?
Да, именно так. Как мне сделать это?
Мына жолға соманы санмен жазыңыз.
На этой строке напишите сумму в цифрах.
Сіз соманы жазбаша жазуыңыз керек.
Вам нужно написать сумму прописью.
Бұл үшінші жолға жазылады.
Это пишется на третьей строке.
Соманың аяғынан “доллар” деген сөзге дейін сызық жүргізіңіз.
Проведите линию от конца суммы до слова “доллары”.
Соманы ешкім өзгерте алмауы үшін … арасын сызып тастаңыз.
Сделайте прочерк между …, чтобы никто не мог изменить сумму.
Сіз күнін көрсетіп, оның (бланкінің) оң жақтағы төменгі бұрышына қол қоюды ұмытып кетіпсіз.
Вы забыли поставить число и подписать его (бланк) в нижнем правом углу.
Күні көрсетілетін жерде айы жазбаша жазылады.
В строке, где обозначается дата, месяц пишется прописью.
Жоғарғы оң жақ бұрышына күнін қойыңыз.
Дату проставьте в верхнем правом углу.
Бланкінің сыртқы бетіне қолыңызды қойыңыз.
Поставьте свою подпись на обратной стороне бланка.
Қызмет көрсету үшін біз екі пайыз аламыз.
За услуги мы берем два процента.
Мен чекті жоғалтып алдым, енді не істеймін?
Я потерял чек, что мне теперь делать?
Сіз чектердің нөмірін білесіз бе? Чектің нөмірлерін айтыңыз.
Вы знаете номера чеков? Скажите номера чеков.
Мен оларды жазып алғанмын.
Я их записал.
Мынау бланкіні толтырып, барлық осы ақпаратты көрсетіңізші.
Пожалуйста, заполните этот бланк, указав всю эту информацию.
Сәлеметсіз бе! Менің шотқа ақша салғым келеді.
Здравствуйте! Я хотел(-а) бы положить деньги на счет.
Жинақ (депозиттік) кітапшаңызды беріңізші.
Дайте, пожалуйста, Вашу сберегательную (депозитную) книжку.
Бес мың теңге.
Пять тысяч тенге.
Менің шоттан ақша алуым қажет.
Мне необходимо снять деньги со счета.
Жүз доллар.
Сто долларов.
Бізде төлем теңгемен төленеді.
У нас выплата производится в тенге.
Мен қарсы емеспін.
Я не возражаю.
Сіздің жинақ шотыңызда бес жүз теңге қалды.
На вашем сберегательном счете осталось пятьсот тенге.
Мен депозитке ақша салғым келеді. Мұны қалай ету керек?
Я хотел(-а) бы положить деньги на депозит. Как это сделать?
Салым немесе депозит бланкісін толтырыңыз.
Заполните бланк вклада или депозита.
Я хотел(-а) бы узнать курс российского рубля в тенге.
Айырбастау бағамы бір доллар үшін 120 теңге.
Курс обмена составляет 120 тенге за доллар.
Доллардың басқа валюталарға қатысты бағамы түсіп (өсіп) келеді.
Курс доллара продолжает падать (расти) по отношению к другим валютам.
Мен доллар сатып алғым келеді.
Я хотел(-а) бы купить доллары.
Екі жүз доллар, мүмкін болса, құны жүз долларлық екі купюр берсеңіз.
Двести долларов, если можно, две купюры достоинством сто долларов.
Міне ақшаңыз.
Вот ваши деньги.
Рахмет.
Спасибо.
Казахско-русский экономический словарь > Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
-
14 Ұйымдастыру мәселелері
Ол үшін... қажет.
Для этого необходимо обеспечить...
- прокладку рельсов для транспортировки тяжеловесного оборудования.
Жұмысшылар үшін асхана салу қажет.
Необходимо построить столовую для рабочих.
Тапсырыскер алаңның... жағдайлары туралы толық ақпаратты мердігерге береді.
Заказчик передает подрядчику полную информацию о... условиях площадки.
- ұлттық
- табиғи
Сіздер алаңға апаратын барлық жолдарды пайдалана аласыздар, бірақ олардың зақымдалуын болдырмау үшін шаралар қолдануларыңыз қажет.
Вы можете использовать все дороги, ведущие к площадке, но необходимо предпринять меры для предотвращения их повреждения.
Алаңға баратын кірме жолдарды қарау кезінде біз олардың кейбір телімдерінің ауыр салмақты және көлемі үлкен жүктерді тасымалдау талаптарына сай келмейтінін анықтадық.
Во время осмотра подъездных путей к площадке мы обнаружили, что некоторые участки их не отвечают требованиям перевозки тяжеловесных и негабаритных грузов.
Олардың кеңейтілуі және нығайтылуы туралы мәселе дереу шешіледі.
Вопрос об их расширении и укреплении будет решен незамедлительно.
Мердігер барлық қызметкерлер мен инженерлер үшін құрылыс алаңына және барлық жұмыстарға кедергісіз жетуді қамтамасыз етеді.
Подрядчик обеспечит беспрепятственный доступ на строительную площадку и ко всем работам для всех рабочих и инженеров.
Тапсырыскер алаңды қарап,... танысады.
Заказчик произведет осмотр площадки и ознакомится с...
- характером почвы на площадке.
Жоқ, сіздер жай қарауыл күзетін, сондай-ақ алаңның жарықтандырылып, қоршалуын, олардың жөнделген күйде ұсталуын қамтамасыз етуге тиіссіздер.
Нет, вы должны обеспечить обычную сторожевую охрану, а также освещение и ограждение площадки и содержать их в исправном состоянии.
Жұмыс аяқталғаннан кейін мердігер алаңнан... әкетуге тиіс.
По завершению работ подрядчик должен удалить с площадки...
- қоқысты
- мусор
Алаңдағы археологиялық мүддені білдіретін барлық табылған заттар тапсырыскердің даусыз меншігі деп саналады.
Все обнаруженные на площадке предметы, представляющие археологический интерес, считаются абсолютной собственностью заказчика.
Алаңнан тыс желілердің құрылысын тапсырыскер жүзеге асырады.
Сооружение внеплощадочных сетей осуществляется заказчиком.
Сіздер жұмыстар жүргізілетін телімдерді қандай мерзімде бересіздер.
Өз практикамызға сүйене отырып, телімдерді сіздердің иеліктеріңізге жұмыстардың басталуынан 30 күн бұрын береміз.
Исходя из нашей практики, считаем целесообразным передавать участки в ваше владение за 30 дней до начала проведения работ.
Казахско-русский экономический словарь > Ұйымдастыру мәселелері
-
15 Банк бизнесіндегі электронды жаңа ашылымдар
Қазіргі кезде банк көрсететін қызметтерді автоматтандыру мынадай негізгі бағыттар бойынша дамытылуда:
В настоящее время автоматизация банковских услуг развивается по следующим основным направлениям:
- қағаз қаржы құжаттарын электрондық өңдеу;
- электронная обработка бумажных финансовых документов;
есептесу және төлем төлеу операцияларын компьютерлендіру;
- компьютеризация расчетных и платежных операций;
- жекелеген жұмыс орындары арасында және банкілердің арасында байланыс жүйесін енгізу.
- внедрение систем связи между отдельными рабочими местами и между банками.
Пластикалық карта — өз иесіне тауарлардың және көрсетілетін қызметтердің ақысын қолма-қол ақшасыз төлеуге, сондай-ақ өзінің ақшалай қаражатын қауіпсіз сақтауға және тасымалдауға мүмкіндік беретін әмбебап төлем құралы. Ол мақсатына қарай түрлі операциялар үшін пайдаланылады. Көрсетілетін қызметтерді таңдауына қарай ол өтуге рұқсат, жүргізуші куәлігі, жол-сапар құжаты және жай ғана төлем құралы қызметін атқаруы мүмкін.
Пластиковая карта — это универсальное платежное средство, которое позволяет своему владельцу оплачивать товары и услуги безналичным путем, а также более безопасно хранить и перевозить свои денежные средства. Она используется для различных по назначению операций. По выбору оказываемых услуг она может служить пропуском, водительским удостоверением, проездным документом и просто средством платежа.
Пластикалық карталар:
Пластиковые карты различаются:
- мақсатына қарай:
- по их назначению:
- кредиттік карталар;
- кредитные;
- дебеттік карталар;
- дебетовые;
- атқарымдық және техникалық сипаттамалары бойынша:
- по функциональным и техническим характеристикам:
- кәдуілгі карталар;
- обыкновенные;
- магнитті карталар;
- магнитные;
- микропроцессорлық карталар болып ажыратылады.
- микропроцессорные.
Олардың арасындағы айырма мынада: карта иеленушінің эмитент-банкіде ұдайы жаңартылып отыратын кредиті болуына мүмкіндігі болады, ал дебеттік картаны есептесу картасы деп те атауға болады, өйткені клиент банкідегі өз шотына белгілі бір соманы салады, одан эмитент банк түрлі шығындарды төлеу үшін ақшалай қаражат аударады.
Разница между ними в том, что кредитная карта позволяет иметь владельцу постоянно возобновляемый кредит в банке-эмитенте, а дебетовую карту также можно назвать расчетной картой, ибо клиент вносит определенную сумму на свой счет в банке, с которого банк-эмитент перечисляет денежные средства для оплаты различных расходов.
Банк жүйесінде пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің қандай қондырғылары қолданылады.
Какие устройства применяются в банковской системе самообслуживания на базе пластиковых карточек?
Банкоматтар мен сауда терминалдары пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің банкілік жүйесінің жұмысын қамтамасыз ететін қондырғылары болып табылады.
Устройствами, обеспечивающими работу банковских систем самообслуживания на базе пластиковых карточек являются банкоматы и торговые терминалы.
Банкомат — пластикалық карточкалар бойынша қолма-қол ақша беруге арналған электронды-механикалық қондырғы. Орындалатын операцияларға қарай банкоматтар қарапайым және толық атқарымдық банкоматтарға, яғни ақша аудару, шетел валютасын ұлттық валютаға айырбастау, шоттар туралы анықтамалар беру, салымдарды қабылдау сияқты неғұрлым кең ауқымды операцияларды орындай алатын банкоматтарға бөлінеді.
Банкомат — это электронно-механическое устройство, предназначенное для выдачи наличных денег по пластиковым карточкам. В зависимости от выполняемых операций, банкоматы делятся на простейшие и полнофункциональные, т.е. те, которые могут выполнять более широкий спектр операций, таких как перевод денег, обмен иностранной валюты на национальную валюту, выдача справок о счетах, прием вкладов.
Сауда терминалдары — дүкендердегі ең қарапайым есептесу қондырғысы.
Торговые терминалы — это простейшая расчетная установка в магазинах.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк бизнесіндегі электронды жаңа ашылымдар
-
16 Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу
Шот шот иесінің, кәсіпорын мүлкін меншіктенушінің, банкінің, төрелік соттың шешімімен жабылуы мүмкін. Клиенттің бастамасы бойынша банкілік шот шартының кез келген уақытта, ешқандай талап қойылмай бұзылуы мүмкін. Шарт бұзылғаннан кейін шотта қалған қалдық жеті күндік мерзімде, не клиентке беріледі, не басқа шотқа аударылады.
Закрытие счета может быть осуществлено по решению владельца счета, собственника имущества предприятия, банка, арбитражного суда. По инициативе клиента договор банковского счета может быть расторгнут в любое время и без всяких условий. В семидневный срок после расторжения договора остаток, имеющийся на счете, либо выдается клиенту, либо перечисляется на другой счет.
Банк есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету туралы шартты қандай жағдайда бұзады?
В каких случаях банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании?
Банк есеп айырысу-кассалық шот туралы шартты мынадай жағдайларда:
Банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании в следующих случаях:
- шот бойынша қалдықтың ең төмен мөлшері талабының сақталмауы, бұл жайында клиентке ескертілген күннен бастап бір ай ішінде;
- несоблюдение требования минимального размера остатка по счету, в течение месяца со дня предупреждения об этом клиента банка;
- шот бойынша бір жыл ішінде операциялар жасалмағанда бұза алады.
- при отсутствии операций по счету в течение года.
Шот кәсіпорын банкрот деп танылғанда, осы шаруашылық жүргізуші субъектінің қызметіне тыйым салу туралы шешім қабылданған жағдайда және заңда көзделген басқа да жағдайда:
Счет может быть закрыт при признании предприятия банкротом, в случае принятия решения о запрете деятельности данного субъекта хозяйствования и в других предусмотренных законом случаях:
- шоттың осы түрі үшін қажетті белгілердің біреуі болса да жоғалуына байланысты қызметтің сипаты өзгергенде;
- при изменении характера деятельности, связанном с утратой хотя бы одного из признаков, необходимых для данного вида счета;
- кәсіпорынды құрған органның шешімі бойынша жабылуы мүмкін.
- по решению органа, создавшего предприятия.
Клиент басқа банкінің есеп айырысу қызметін көрсетуіне көшкен кезде қандай талаптарды орындауы қажет?
Какие требования необходимо выполнить клиенту при переходе на расчетное обслуживание в другой банк?
Кәсіпорын есеп айырысу қызметінің көрсетілуі үшін басқа банкіге ауысқанда өз банкіне хабарлауы қажет. Бұл ретте шот бойынша қаражаттың қалдықтары жаңа банкіге аударылады, есеп айырысу шотын ашу жөніндегі құжаттар, төленбеген құжаттар табыс етіледі.
При переходе предприятия на расчетное обслуживание в другой банк необходимо поставить в известность свой банк. В этом случае в новый банк перечисляются остатки средств по счетам, передаются документы по открытию расчетного счета, неоплаченные документы.
Егер клиенттің банк алдында несиелік берешегі болса, оның қандай шарттарды орындауы қажет?
Какие условия необходимо выполнить клиенту, если у него имеется кредитная задолженность перед банком?
Клиент басқа банкінің қызмет көрсетуіне ауысқанда, ол несиені қайтаруға немесе несиені мерзімін өзгертпестен өтеу жөніндегі міндеттемелерді қайта ресімдеуге несиегер банкінің келісімін алуға міндетті.
При переходе клиента на обслуживание в другой банк, он обязан возвратить ссуду или получить согласие банка-кредитора на переоформление обязательств по погашению кредита без изменения сроков.
Клиент пен банк арасында банк шоты шартынан басқа банк салымы шарты жасалуы мүмкін.
Кроме договора банковского счета между клиентом и банком может быть заключен договор банковского вклада.
Банк салымы бойынша банк мынадай міндеттемелерді мойнына алады:
По банковскому вкладу банк берет на себя следующие обязательства:
- ақшалай қаражатты сақтау;
- хранение денежных средств;
- ол бойынша табысты төлеу;
- выплаты по ним доходов;
- осы соманы талап ету бойынша қайтару;
- возвращение данных сумм по требованию;
- салым бойынша есеп айырысу жөніндегі салымшының тапсырмаларын орындау.
- выполнение поручений вкладчика по расчетам по вкладу.
Клиент салымды мынадай тәртіппен салуы мүмкін:
Вклад может быть внесен клиентом:
- белгілі бір мерзімге;
- на определенный срок;
- табыстың аз пайызы кепілдігімен мерзімінен бұрын алу құқығымен;
- с правом досрочного получения под меньший процент дохода;
- кәсіпорынның тапсырмасына сәйкес осы қаражатты нысаналы мақсатқа пайдалану үшін.
- для целевого использования данных средств в соответствии с поручением предприятия.
Банк салымы депозиттік сертификат нысанында ресімделуі мүмкін.
Банковский вклад может быть оформлен в форме депозитного сертификата.
Депозиттік сертификат банкінің салым туралы жазбаша куәлігі болып табылады, бұл куәлік салымшының немесе оның мирасқорының депозит сомасын және белгіленген мерзім өткеннен кейін ол бойынша пайызды алуға құқығын куәландырады.
Депозитный сертификат представляет собой письменное свидетельство банка о вкладе, удостоверяющее право вкладчика или его преемника на получение суммы депозита и процентов по нему по истечении установленного срока.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банкілік есеп айырысу (ағымдағы және басқа) шотты жабу
-
17 Коммерциялық банкінің актив операциялары
Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.
Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.
Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:
Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:
- кредиттік (несиелік) операциялар;
- кредитные (ссудные);
- инвестициялық операциялар;
- инвестиционные;
- кепілдікті операциялар;
- гарантийные;
- комиссиялық операциялар;
- комиссионные;
- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.
- операции с ценными бумагами.
По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?
Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:
Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:
- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;
- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;
- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;
- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;
- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;
- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;
- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;
- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;
- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;
- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);
- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.
- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.
Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.
При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.
Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:
Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:
- құрылтай құжаттары;
- учредительные документы;
- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);
- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;
- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;
- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;
- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;
- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;
- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;
- кредитные договоры с другими банками;
- кепіл немесе кепілгерлік шарты;
- договор залога или поручительства;
- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;
- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;
- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.
- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.
Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.
Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.
Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.
Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.
Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:
Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:
- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;
- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;
клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;
осуществлением расчетов и платежей клиента;
клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;
получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;
қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.
выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.
Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?
Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.
Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.
Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?
Банкілер:
Банк имеет право выступать в качестве:
- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;
- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;
- инвестициялық кеңесші;
- инвестиционного консультанта;
- инвестициялық компания;
- инвестиционной компании;
- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.
- инвестиционного фонда.
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:
К операциям с ценными бумагами относятся:
- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;
- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;
- векселдермен жасалатын операциялар;
- операции с векселями;
- есептеу және қайта есептеу операциялары;
- учетные и переучетные операции;
вексельдерге наразылық білдіру операциялары;
операции по протесту векселей;
- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;
- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;
- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;
- операции по выдаче вексельных поручений;
- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;
- операции по хранению векселей;
- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.
- операции по продаже векселей на аукционе.
Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?
Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:
В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:
- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;
- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;
- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;
- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;
- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;
- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;
- өсиет бойынша қамқоршылар болу;
- выступление в качестве попечителей по завещанию;
- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;
- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;
- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;
- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;
- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.
- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.
Шетел валютасымен жасалатын операциялар:
Операции с иностранной валютой включают:
- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;
- операции купли-продажи иностранной валюты;
- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;
- оплату и выставление денежных аккредитивов;
- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;
- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;
- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;
- выпуск и обслуживание пластиковых карт;
- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.
- осуществление международных расчетов.
Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?
Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.
Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.
Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.
Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.
Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.
Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.
Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.
Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.
Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.
Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.
Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.
Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.
Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін “жабық” нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.
Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на “закрытом” рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Коммерциялық банкінің актив операциялары
-
18 Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
Нақты (қолма-қол) ақша айналымынан өзгеше түрде қолма-қол ақшасыз айналымның мәні мынада: төлем төлемшінің шотынан коммерциялық банкілердің мекемелеріндегі алушының шотына ақша аудару жолымен төленеді. Кәсіпорындар арасында, әдетте, қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысады. Сөйтіп қолма-қол ақшасыз есеп айырысу – ақшалай есеп айырысу, мұнда төлемдер қолма-қол ақшаның қатысуынсыз ақшалай қаражатты төлемшінің шотынан алушының шотына аудару жолымен төленеді.
В отличие от наличного денежного оборота сущность безналичного денежного оборота состоит в том, что платежи производятся путем перечисления денег со счета плательщика на счет получателя в учреждениях коммерческих банков. Расчеты между предприятиями осуществляются, как правило, в безналичном порядке. Таким образом, безналичные расчеты – это денежные расчеты, при которых платежи осуществляются без участия наличных денег путем перечисления денежных средств со счета плательщика на счет получателя.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу қандай шарттарды сақтағанда жүзеге асырылады?
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мына шарттар сақталғанда жүзеге асырылады:
Безналичные расчеты осуществляются при соблюдении следующих условий:
- төлемшінің ұсынылған құжатты заңда немесе шартта көзделген реттерде толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқығы бар;
- плательщик имеет право отказаться от уплаты предъявленного документа полностью или частично в случаях, предусмотренных законом или договором;
- төлемшінің келісімі және оның тапсырмасы болмайынша шоттардан қаражатты есептен шығаруға, әдетте, рұқсат етілмейді;
- без согласия плательщика или его поручения списание средств со счетов, как правило, не допускается;
- төлемдер төлемшінің меншікті қаражатынан, ал кейбір реттерде банк несиесі және өзгедей тартылған қаражат есебінен төленеді;
- платежи осуществляются из собственных средств плательщика, а в отдельных случаях – за счет кредита банка и прочих привлеченных средств;
- қаражат алушының шотына тек төлемшінің шотынан шығарылғаннан кейін ғана есепке алынады;
- средства на счета получателя зачисляются лишь после их списания со счета плательщика;
- төлемші Ұлттық банк әзірлеген және ақша мен ақша құжатының қозғалысын айқындайтын құжат айналымы ережелерін орындайды.
- плательщик выполняет правила документооборота, разработанные Нацбанком и определяющие движение денег и денежных документов.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу кезінде төлем тапсырмаларын, чектерді, аккредитивтерді, инкассоны пайдалануға рұқсат етіле ме?
Допускается ли при безналичных расчетах использование платежных поручений, чеков, аккредитивов, инкассо?
Ия, рұқсат етіледі. Сонымен бірге банкілер жасасылған шарттарға сәйкес төлем талабын қабылдауға құқылы.
Да, допускается. Вместе с тем банки, в соответствии с заключенными договорами, вправе принимать платежные требования.
Банкілерге өсімпұл есептеу және өндіріп алу үшін жауапкершілік жүктеле ме?
Жоқ, жауапкершілік жүктелмейді, өйткені жеткізілген өнімнің ақысы уақытылы төленбегенде жеткізуші мен алушы (төлемші) арасында жасасылған шартта көзделген тәртіппен сатып алушы (төлемші) өсімпұл төлейтін болып белгіленген.
Нет, не несут ответственность, поскольку установлено, что при несвоевременной оплате поставленной продукции покупатель (плательщик) уплачивает пеню в порядке, предусмотренном в договоре между поставщиком и получателем (плательщиком).
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бәрі банк арқылы кәсіпорынның (шот иесінің) қаражат аударуға билігінің белгіленген стандарттарына сәйкес ресімделген есеп айырысу құжаттарының негізінде жүргізіледі.
Все безналичные расчеты производятся через банк на основании расчетных документов, которые предоставляют оформленные в соответствии с установленными стандартами распоряжения предприятия (владельца счета) на перечисление средств.
Есеп айырысу құжаттарында мынадай деректемелер болуға тиіс:
Расчетные документы должны содержать следующие реквизиты:
- есеп айырысу құжатының атауы;
- наименование расчетного документа;
- құжаттың нөмірі, оның көшірмесі жасалған күн, ай, жыл;
- номер документа, число, месяц, год его выписки;
- банкінің атауы, оның СТТН-і (салық төлеушінің тіркеу нөмірі);
- наименование банка, его РНН (регистрационный номер налогоплательщика);
- төлемшінің атауы, оның СТТН-і, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование плательщика, его РНН, номер его счета в банке;
- қаражат алушының атауы, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование получателя средств, номер его счета в банке;
- алушы банкісінің атауы, оның СТТН-і;
- наименование банка получателя, его РНН;
- қаражат алушы шотының нөмірі, оның СТТН-і;
- номер счета получателя средств, его РНН;
- мәтіндік атаумен де, кодтық таңбаланумен де көрсетілуі мүмкін төлемнің міндет-мақсаты (чекте көрсетілмейді);
- назначение платежа (в чеке не указывается), которое может быть указано как текстовым наименованием, так и кодовым обозначением;
- цифрмен және жазбаша таңбаланған төлем сомасы;
- сумма платежа, обозначенная цифрами и прописью;
- қойылған қолдар мен басылған мөр бедері.
- подписи и оттиск печати.
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, қалай болмақ?
Как быть, если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица?
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, банк есеп айырысу құжаттарын, қойылған бір қол болса болды, басылған мөр бедері жоқтығына қарамай қабылдай береді.
Если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица, банк принимает расчетные документы при наличии одной подписи и при отсутствии оттиска печати.
Төлемшінің шотынан қара-жат қандай құжаттардың негізінде есептен шығарылады?
На основании какого документа производится списание средств со счета плательщика?
Төлемшінің шотынан қаражат тек есеп айырысу құжатының бірінші данасы негізінде ғана есептен шығарады.
Списание средств со счета плательщика производится только на основании первого экземпляра расчетного документа.
Банк шоттан ақшалай қаражатты есептен шығару кезектілігін белгілеу кезінде нені басшылыққа алады?
Чем руководствуется банк при установлении очередности списания денежных средств со счета?
Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру барысында банк төлем төлеудің заңнамада белгіленген кезектілігін сақтауға міндетті. Шотта ақшалай қаражат жетіспегенде барлық ұсынылған талаптарды қанағаттандыру үшін ҚР Азаматтық кодексінің “Клиенттің ақшасын алу кезектілігі” деген 742-бабында көзделген кезектілікпен есептен шығарылады.
В процессе осуществления расчетных операций банк обязан соблюдать установленную законодательством очередность платежей. При недостаточности денежных средств на счете для удовлетворения всех предъявленных требований списание осуществляется в очередности, предусмотренной ст. 742 Гражданского Кодекса РК “Очередность изъятия денег клиента”
Төлемші мен қаражатты алушы арасындағы есеп айырысу жөніндегі өзара шағым-талаптар қалай қаралады?
Как рассматриваются взаимные претензии по расчетам между плательщиком и получателем средств?
Оларды тараптар несие ұйымдарының, яғни банкілердің қатысуынсыз сот арқылы қарайды.
Они рассматриваются сторонами без участия кредитных организаций, т.е. банков через суд.
Мен сіздің банкіде шот ашқым келеді.
Я хотел бы открыть счет в вашем банке.
Біздің банкіде сіз:
В нашем банке вы можете открыть:
- теңгемен ағымдағы шот;
- текущий счет в тенге;
- шетел валютасымен ағымдағы шот;
- текущий счет в иностранной валюте;
- транзиттік шот;
- транзитный счет;
- депозиттік шот;
- депозитный счет;
- карточкалық шот аша аласыз.
- карточный счет.
Мен басқа шотқа ақша аударғым келеді.
Я хотел бы перечислить деньги на другой счет.
Төлем құжатын (тапсырмасын) ресімдеңізші.
Оформите, пожалуйста, платежный документ (поручение).
Ия, құжат дұрыс толтырылыпты. Бірақ сіздің шотта талап етіліп отырған сома жоқ қой.
Да, документ заполнен верно. Но на вашем счете нет требуемой суммы.
Сіздің төлем тапсырмасын қайта ресімдеуіңізге тура келеді. Сіз жиырма бес мың теңге шегіндегі соманы аудара аласыз.
Вам придется переоформить платежное поручение. Вы можете перечислить сумму в пределах двадцати пяти тысяч тенге.
Вы можете снять со счета сто тысяч тенге.
Рахмет.
Спасибо.
Сізге әрқашан да қызмет етуге дайынбыз.
Всегда к вашим услугам.
Біздің поштамен кері қайтарылатын тапсырмамызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение нашего поручения с обратной почтой.
Сіздің төлем тапсырмаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего платежного поручения.
Біздің құжаттарымызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите получение наших документов.
Біздің банк сіздің құжаттарыңыздың алынғанын қуаттайды.
Наш банк подтверждает получение ваших документов.
Сіздің авиапошталық тапсырмаңызды негізгі телекспен қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите ваше авиапочтовое поручение ключевым телексом.
Сіздің 2007 ж. 14 мамырдағы дебет-авизоңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Подтверждаем получение вашего дебет-авизо от 14 мая 2007 г.
Біз 15 сәуірдегі өз төлемдерімізді қуаттадық.
Мы подтвердили свой платеж 15 апреля.
Біз олардың хабарламасын 10 маусымда алдық.
Мы получили их извещение 10 июня.
Біз сіздің шотты 27 наурызда дебеттедік.
Мы дебетовали ваш счет 27 марта.
Біз сіздің тапсырмаңызды төленбеген күйі қайтарамыз.
Мы возвращаем ваше поручение неоплаченным.
Біз сізге төлемді төлемегенімізді хабарламақшымыз.
Мы хотели сообщить вам о том, что платеж мы не осуществили.
Біз төлемді төлей алмаймыз.
Осуществить платеж мы не можем.
Аталған соманы біздің шотқа аударыңызшы.
Пожалуйста, переведите вышеназванную сумму на наш счет.
Сіздің шотқа 200 мың теңге соманы 2007 ж. 30 қаңтарда аудардық.
Сумма в 200 тысяч тенге была переведена на ваш счет 30 января 2007 г.
Аталған сома бенефициардың шотына аударылып та қойды.
Вышеназванная сумма была уже переведена на счет бенефициара.
Олар төлем келесі аптада төленеді деп күтуде.
Они ожидают, что платеж будет осуществлен на следующей неделе.
Біз сіздің мына өзгерістерді ескеруіңізді қалар едік.
Мы хотели бы, чтобы вы приняли во внимание следующие изменения.
Біз сізге 58 мың теңге 35 тиын соманың орнын толтырдық.
Мы сегодня возместили вам сумму в 58 тысяч тенге 35 тиын.
Біз сізден қайтарылған аталмыш соманы әлі алғанымыз жоқ.
Мы еще не получили возврата вышеназванной суммы от вас.
Біз өз клиентімізге өтем ретінде 500 теңге төлем төледік.
Мы осуществили выплату 500 тенге в качестве возмещения нашему клиенту.
Бұл сома төленген.
Эта сумма оплачена.
Бұл сома әлі төленген жоқ.
Эта сумма еще не оплачена.
Бұл сома төленуге тиіс.
Эта сумма должна быть оплачена.
135 000 теңгені біздің шотқа телеграф арқылы аударыңыз.
Переведите 135 000 тенге на наш счет по телеграфу.
Біз сіздің 17 қарашадағы төлем тапсырмаңызға жүгінеміз.
Мы ссылаемся на ваше платежное поручение от 17 ноября.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валютаның аты көрсетілмей қалып қойыпты.
В вашем платежном поручении пропущено наименование валюты.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валюталандырылған күн көрсетілмей қалыпты.
В вашем платежном поручении пропущена дата валютирования.
Біз төлемді қандай валютамен төлей алатынымызды білмейміз.
Мы не знаем в какой валюте мы можем произвести платеж.
Төлем наурызда төленуі мүмкін.
Платеж может быть осуществлен в марте.
Бізге валюталандыру күнін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите нам дату валютирования.
Біз өзіміздің төлем нұсқаулығымызды қуаттаймыз.
Мы подтверждаем наши платежные инструкции.
Алушының мекенжайын қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите адрес получателя.
Төлемді қандай валютамен төлеу керек екенін қуаттаңызшы.
Пожалуйста, подтвердите, в какой валюте следует произвести платеж.
Сіз төлемді Халық банкі арқылы төлей аласыз.
Вы можете осуществить платеж через Народный Банк.
Сіздің төлем тапсырмаңызды таба алуымыз үшін бізге қосымша ақпарат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам дополнительную информацию для того, чтобы мы смогли обнаружить ваше платежное поручение.
Төлем тапсырмасында төлеу тәсілін көрсетіңіз.
Способ оплаты укажите в платежном поручении.
Эмитент-банк пен төлемші-банк шоттарды бір-бірінде ұстайды.
Банк-эмитент и банк-плательщик держат счета друг у друга.
Бенефициар қаражатты ала алуы үшін эмитент-банк төлемші-банкіге төлем тапсырмасын жолдайды.
Банк-эмитент направляет банку-плательщику платежное поручение для того, чтобы бенефициар мог получить средства.
Аударманы алушы аударма сомасын алудан бас тартты.
Получатель перевода отказался получить сумму перевода.
Сіздің авизода алушының көрсетілген атауы бұрмаланған.
Наименование получателя, указанное в вашем авизо, искажено.
Бізге атауы түзетілген құжат беріңізші.
Пожалуйста, предоставьте нам документ с исправленным наименованием.
Төлем тапсырмасының сомасы сіздің клиенттің шотына кредиттеліп қойған.
Сумма платежного поручения уже кредитована счету вашего клиента.
Клиентіңізден алғанын растауын өтініңіз.
Обратитесь к вашему клиенту с просьбой подтвердить получение.
Өкінішке қарай, сіздің аударма әлі алынған жоқ.
К сожалению, ваш перевод еще не получен.
Сіздің төлемге қатысты құжаттарыңыз төлемші-банкіге жіберілді.
Ваши документы, относящиеся к платежам, были отосланы банку-плательщику.
Төлемді бізден шығын өндіріп алмай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не взимая расходов с нас.
Төлемді біздің шотқа шығысқа жатқызбай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не отнеся расходы на наш счет.
Төлемді сіздегі біздің шотта дебеттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, дебетуя у вас наш счет.
Төлемді бенефициардың сіздегі шотында кредиттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, кредитуя счет бенефициара у вас.
Бізге төлем тапсырмаңыздың күні мен нөмірін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату и номер вашего платежного поручения.
Бізге бенефициардың есімін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам имя бенефициара.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда қашан кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, когда сумма 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда неліктен кешіктіріліп кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, почему сумма в 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету с задержкой.
Біздің шығынымыз болып табылатын сома біздің шотқа кредиттелді.
Сумма, представляющая наши расходы, была кредитована нашему счету.
Аккредетив бойынша өтелген сома біздің банкінің шотына жазылды.
Сумма, представляющая покрытие по аккредитиву, была записана на счет нашего банка.
Біздің клиент бізбен байланыс жасап, аударманы әлі алмағанын хабарлады.
Наш клиент связался с нами и сообщил, что он еще не получил перевод.
Егер сұрақтарыңыз болса, бізбен байланыс жасағайсыз.
Если у вас будут вопросы, пожалуйста, свяжитесь с нами.
Біз сіздің аудармаңыздың сомасын қайтаруын өтініп, клиентімізбен хабарластық та.
Мы уже обратились к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода.
Біз сіздің корреспондент-банкіңізбен байланыс жасадық, одан жауап күтіп отырмыз. Жауап алған бойда сізге дереу хабарлаймыз.
Мы связались с вашим банком-корреспондентом и ждем от него ответа. Когда получим ответ мы немедленно известим вас.
Біз сіздің … нөмірлі шотыңызды кредиттедік.
Мы кредитовали ваш счет за номером …
Шығынды шегеріп тастап төлеңізші.
Пожалуйста, платите за вычетом расходов.
Төлемнің қашан төленгенін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам дату, когда был осуществлен платеж.
Бізге өз референсіңіздің нөмірін көрсетіңізші.
Пожалуйста, укажите нам номер вашего референса.
Бізге бенефициардың толық мекенжайын беріңізші.
Пожалуйста, дайте нам полный адрес бенефициара.
Біз Сәлім мырзаға 60000 тенге төлегенімізді хабарлаймыз. Осыған орай қолхатты қоса тіркеп отырмыз.
Сообщаем, что мы заплатили 60000 тенге господину Салиму. При сем прилагаем расписку.
Сіздің нұсқауыңызға сәйкес біз айтылып отырған шотты бүгін дебеттедік.
В соответствии с вашими указаниями мы сегодня дебетовали счет, о котором идет речь.
Біз сізден 11 наурызға дейін жауап алмағандықтан ісімізді жауып, мұрағатқа өткіземіз.
Так как мы не получили от вас ответа до 11 марта, мы закрываем наше дело и сдаем в архив.
Біз құжаттарымызды (мұрағатымызды) тексергенде аталған соманың алынғанын таба алмадық.
Проверив наши документы (архивы), мы не обнаружили получение вышеуказанной суммы.
Соманы уақтылы аударғаныңыз үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что вы своевременно перевели сумму.
Алушы соманы мүмкіндігінше тезірек төлеулеріңізді талап етіп отыр.
Получатель настаивает, чтобы вы выплатили сумму как можно скорее.
Мазалағанымыз үшін кешірім сұраймыз. Біз 15 қаңтардағы аудармаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Просим извинить за причиненное беспокойство. Мы подтверждаем получение вашего перевода от 15 января.
Төлемнің кешіктірілгені үшін (төлемді кідірткеніміз үшін) кешірім сұраймыз.
Мы просим извинить за задержку в платеже (за то, что мы задержали платеж).
Біздің өтінішіміздің тез орындалғаны үшін сізге алғыс айтамыз.
Благодарим вас за то, что быстро выполнили нашу просьбу.
Жаңа нұсқаулықты Халық банкіне жолдауларыңызды ұсынамыз.
Просим, чтобы вы отправили новые инструкции Народному банку.
Халық банкі осы соманың төленуін талап етуде.
Народный банк настаивает на оплате этой суммы.
Олар құжатқа қол қойылуын талап етуде. Сондай-ақ олар бұл қаражатты мүмкіндігінше тез аударуларыңызды талап етіп отыр.
Они настаивают на том, чтобы на документе была поставлена подпись. А также они требуют, чтобы вы перевели эти средства как можно скорее.
Бұл құжатты қол қоюға кеше жіберу керек еді.
Этот документ следовало направить на подпись вчера.
Сіз фирмамен дереу байланыс жасауыңыз керек еді.
Вам нужно было связаться с фирмой немедленно.
Олардың құжатты фирма басқарушысының атына жолдауының қажеті жоқ еді.
Им не нужно было отправлять документ на имя управляющего фирмой.
Валюталандырудың жақсы мерзімінде төлеңіз.
Оплатите хорошим сроком валютирования.
Біз валюталандырудың жақсы мерзімі туралы уағдаласамыз.
Мы договариваемся о хорошем сроке валютирования.
Банк аталмыш мәмілеге қатысты мүмкіндіктің бәрін жасайды.
Банк сделает все возможное относительно вышеназванной сделки.
Біз сіздің тілектеріңізге орай әрекет етуге тырысамыз.
Мы постараемся поступить в соответствии с вашими пожеланиями.
Өкінішке қарай, сіздің банк берген қате нұсқаулар бізді … АҚШ доллары сомасында шығасыға ұшыратты.
К сожалению, ошибочные указания, данные вашим банком, привели к потерям на сумму… долларов США для нас.
Біз сізден өз кітаптарымыздан аталмыш соманы таба алмағанымызға назар аударуыңызды сұраймыз. Бұл орайда өз шотымыздың көшірмесін қоса тіркеп отырмыз және сіздердегі шотымызды … сомамен кредиттеп, бізге хабарлауыңызды сұраймыз.
Просим вас заметить, что мы не нашли в наших книгах вышеназванной суммы. Прилагаем при этом копию нашего счета и просим кредитовать у вас наш счет суммой … и уведомить нас.
Біз аудармаңыздың сомасын қайтаруды сұрап өз клиентімізге өтініш жасадық, бірақ ол бұл мәселе жөнінде жауап бермей, хатымызды өзімізге қайтарды.
Мы уже обращались к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода, но он вернул нам наше письмо, не дав ответа по этому вопросу.
Тауарды өтейтін құжаттарды қоса тіркеп отырмыз, бұл құжаттармен...
Прилагаем документы, покрывающие товар, с которыми просим поступить...
- біздің банкінің нұсқаулықтарына сәйкес;
- в соответствии с инструкциями нашего банка;
- алынған нұсқаулықтарға орай;
- согласно полученным инструкциям;
- акцепт (ризалық);
- для того, чтобы получить акцепт;
- өтініш бланкін алу үшін әрекет етулеріңізді сұраймыз.
- бланк заявления.
Біз сізге тапсырма бойынша төлемнің төленіп те қойғанын хабарлағымыз келеді.
Мы хотели сообщить вам, что мы уже осуществили платеж по поручению.
Мен банкіде чек кітапшасын ашқым келеді.
Я хотел бы открыть чековый счет в банке.
Сіздің жеке басыңызды куәландыратын қайсыбір құжат көрсетуіңіз керек.
Вам необходимо показать какой-либо документ удостоверяющий личность.
Мен чек кітапшасынан ақша алғым келеді.
Я бы хотел снять деньги с чекового счета.
Вы хотите, чтобы вам выдали по чеку наличные деньги?
Ия, дәл солай. Мен мұны қалай етсем екен?
Да, именно так. Как мне сделать это?
Мына жолға соманы санмен жазыңыз.
На этой строке напишите сумму в цифрах.
Сіз соманы жазбаша жазуыңыз керек.
Вам нужно написать сумму прописью.
Бұл үшінші жолға жазылады.
Это пишется на третьей строке.
Соманың аяғынан “доллар” деген сөзге дейін сызық жүргізіңіз.
Проведите линию от конца суммы до слова “доллары”.
Соманы ешкім өзгерте алмауы үшін … арасын сызып тастаңыз.
Сделайте прочерк между …, чтобы никто не мог изменить сумму.
Сіз күнін көрсетіп, оның (бланкінің) оң жақтағы төменгі бұрышына қол қоюды ұмытып кетіпсіз.
Вы забыли поставить число и подписать его (бланк) в нижнем правом углу.
Күні көрсетілетін жерде айы жазбаша жазылады.
В строке, где обозначается дата, месяц пишется прописью.
Жоғарғы оң жақ бұрышына күнін қойыңыз.
Дату проставьте в верхнем правом углу.
Бланкінің сыртқы бетіне қолыңызды қойыңыз.
Поставьте свою подпись на обратной стороне бланка.
Қызмет көрсету үшін біз екі пайыз аламыз.
За услуги мы берем два процента.
Мен чекті жоғалтып алдым, енді не істеймін?
Я потерял чек, что мне теперь делать?
Сіз чектердің нөмірін білесіз бе? Чектің нөмірлерін айтыңыз.
Вы знаете номера чеков? Скажите номера чеков.
Мен оларды жазып алғанмын.
Я их записал.
Мынау бланкіні толтырып, барлық осы ақпаратты көрсетіңізші.
Пожалуйста, заполните этот бланк, указав всю эту информацию.
Сәлеметсіз бе! Менің шотқа ақша салғым келеді.
Здравствуйте! Я хотел(-а) бы положить деньги на счет.
Жинақ (депозиттік) кітапшаңызды беріңізші.
Дайте, пожалуйста, Вашу сберегательную (депозитную) книжку.
Бес мың теңге.
Пять тысяч тенге.
Менің шоттан ақша алуым қажет.
Мне необходимо снять деньги со счета.
Жүз доллар.
Сто долларов.
Бізде төлем теңгемен төленеді.
У нас выплата производится в тенге.
Мен қарсы емеспін.
Я не возражаю.
Сіздің жинақ шотыңызда бес жүз теңге қалды.
На вашем сберегательном счете осталось пятьсот тенге.
Мен депозитке ақша салғым келеді. Мұны қалай ету керек?
Я хотел(-а) бы положить деньги на депозит. Как это сделать?
Салым немесе депозит бланкісін толтырыңыз.
Заполните бланк вклада или депозита.
Я хотел(-а) бы узнать курс российского рубля в тенге.
Айырбастау бағамы бір доллар үшін 120 теңге.
Курс обмена составляет 120 тенге за доллар.
Доллардың басқа валюталарға қатысты бағамы түсіп (өсіп) келеді.
Курс доллара продолжает падать (расти) по отношению к другим валютам.
Мен доллар сатып алғым келеді.
Я хотел(-а) бы купить доллары.
Екі жүз доллар, мүмкін болса, құны жүз долларлық екі купюр берсеңіз.
Двести долларов, если можно, две купюры достоинством сто долларов.
Міне ақшаңыз.
Вот ваши деньги.
Рахмет.
Спасибо.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру
-
19 Қонақүй
См. также в других словарях:
тау — алма. Тауда өсетін жабайы алма. Жаңа гүл жарған тобылғы мен т а у а л м а н ы ң исі мас қылғандай (Лен. жас, 10.06.1972, 2). Тау дерті. сөйл. Биіктік ауруы. Көш көсемі Зәйіп Тәйші дауа қонбас « т а у » д е р т і н е шалдығыпты (Егем. Қазақст., 15 … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тау әскерлері — (Горные войска) таулы жерде ұрыс қимылдарын жасауға арналған және арнайы үйретілген жалпы әскери, артиллериялық, инженерлік және басқа бөлімдер мен құрамалар. Кейбір армиялардағы Т.ә нде ерекше штаттық ұйымы бар, олар альпілік әскерлер (Франция,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
аталақтау — 1 (Гур., Маңғ.; Түрікм., Көнеүр.) аттың ширақ, пысық жүрісі. Аты бір а т а л а қ т а ғ а н жақсы ат екен (Гур., Маңғ.). Астына мінген аты а т а л а қ т а п озып кетті (Түрікм., Көнеүр.) 2 (Гур., Есб.) далбаңдау, далбалақтау. А т а л а қ т а п… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сыздықтау — … Уықтың қары мен керегенің бет жағын сай сай етіп с ы з ы қ т а у д ы сарнау деп атайды. Мұны істейтін тісті, бүкірлеу болып келген қырғы темірді – сарнауық деп атайды (Қаз. тіл. жерг. ерек., 1973, 189) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қайта оқтау қабілеттілігі — (Способность перезаряжения) ракета жіберу қондырғысының алдыңғы жіберуден кейін аз уақыт өткен соң жаңа ракетаны атуға және қабылдауға қабілеттілігі. Егер берілген кезең қысқа болса, онда жіберу қондырғысы жылдам қайта оқтауға қабілетті деп… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жасақтау — (Орал: Жән.; Ақт., Ойыл; Гур., Есб.) жабдықтау, әзірлеу, дайындау. Жемшөп қорын мол ж а с а қ т а у керек (Орал, Жән.). Мектеп ж а с а қ т а й т ы н қаржы жоқ деп қарап отырсың ба? (Ақт., Ойыл). Балықшыларды ж а с а қ т а п жатырмыз (Гур., Есб.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ұлықтау — (Орал, Жән.) дәріптеу, мадақтау, көтермелеу. Құлмәлі деген рудан батыр да, шешен де шыққан деп қазақ ұ л ы қ т а й д ы (Орал, Жән.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
собалақтау — сын. Болбырау, босбелбеулеу. – Жұдырықтау балалар ғой, не бітіреді мыналар, деп қомсына күлімсіреді іштерінен бір с о б а л а қ т а у келіншек (Ж.Орманбаев, Тұзақталған., 29) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жүріп өткен қашықтық бойынша тұру нүктесін анықтау — (Определение точки стояния промером пройденного расстояния) картадағы сенімді деп танылған жергілікті жер нүктесінен қашықтық өлшеніп, карта масштабындағы қозғалыс бағытына қойылады … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
боқтау — (Жамб., Шу) жерге көң шашу. Жерді өңдеп, б о қ т а с а, егін жақсы шығады (Жамб., Шу) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жобақтау — (Сем., Абай) тұспалдау, жобалау. Бәріміз де осылай болады ғой деп ж об а қ т а ғ а н (Сем., Абай) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
